92 Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7188 Sayılı ... 3.3- Geçmişe Yürümezlik Hukukta genel kural, getirilen yeni düzenlemeler, yayımlanmalarından sonraki olaylara ve durumlara uygulanırlar. Ancak yasalardaki geçici hükümler buna istisna oluşturabilmektedir. Geçici kanunlar; “belirli bir olayın sona ermesine kadar çıkarılan kanunlardır”.28 Anayasa Mahkemesi bir kararında; “geçici maddeler, genellikle geçiş dönemlerine ilişkin işlemlerin uygulama yöntemini ve kapsamını gösteren ayrık hükümleri içerirler. Hukukta genel kural olarak, yasalar, yayımlanmalarından sonraki olaylara ve durumlara uygulanırlar. Bu ilkenin en çarpıcı ayrıklığı, yasalardaki geçici kurallardır. Bu nedenle yasaların geçici maddeleri ile esas maddeleri arasında farklılık varsa, özel niteliği nedeniyle, geçici maddeler esas maddeden önce uygulanırlar. Çünkü yasa koyucu, kuralın ayrıklığında kamu yararı görmüştür”.29 diye belirtmesinden de anlaşılacağı üzere; genellikle geçiş dönemlerindeki uygulama yöntemini ve kapsamını gösteren geçici maddeler asıl maddelerle aynı değer ve etkiye sahiptirler. Geçmişe veya geleceğe yönelik çeşitli hak ve ayrıcalıklar öngörebilirler. Diğer taraftan ceza muhakemesi hukukunda genel kural kanunilik ilkesi olmakla beraber, muhakeme normları bakımından derhal uygulanırlık söz konusu olduğundan, failin daha lehine olan muhakeme kuralının geçmişe yürümesi mümkün değildir. 7188 sayılı Kanun ile CMK’nın 286/3 maddesine yapılan ekleme ile yeni bir usul kuralı ihdas ederek o andan itibaren yapılacak işlemlerde geçerli olacağını kabul etmiştir. Ancak aynı düzenlemeye eklenen geçici 5/f. maddesi ile geçmişe uygulanmazlıkla ilgili düzenlemeye istisna getirerek kesinleşmiş hükümler açısında da hukuki sonuç doğurduğu kabul edilmiştir. Böylelikle getirilen yeni usulü değişiklikler belli süreler dahilinde geçmişe yürür hale getirilmiştir. 28 Muhammed Emre Tulay, Kanunilik İlkesi Işığında Ceza Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması ve Delil Elde Etme Yöntemlerinde Zaman Bakımından Uygulanma Sorunu, s.2729. Makalenin Tamamı için Bkz.; https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/373432, E.T.: 11.04.2022. 29 Anayasa Mahkemesi’nin 15.06.2000 Tarih ve 2000/37 Esas, 2000/14 Karar sayılı ilamı için Bkz.; https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2000/14?EsasNo=2000%2 F37&KararNo=2000%2F14, E.T.:11.04.2022.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1