10 Moleküler Genetik İncelemeler ve Bu İncelemeler ile Elde Edilen Verilerin Başka Ceza ... dır. Bu lokusların, yukarıda söz edildiği gibi, DNA’nın intron bölgesinde yani gen kodlamayan bölgelerde (hastalık dışındaki özellikler) olmaları sebebiyle kişilerin ayırt edilmesi dışında hastalıkları, göz renkleri, ten renkleri gibi kişisel özellikleri belirlemede kullanılamazlar.25 Bu sebeple de etik kaygılarla adli DNA analizlerinde ideal olarak son otuz yıldır adli kimliklendirme amacıyla STR lokusları aktif bir şekilde kullanılmaktadır.26 Adli DNA analizlerinde kullanılacak STR lokuslarının kişileri ayrım gücü çok yüksek olup çoklu olarak çalışıldığında (en az 13 adet STR bölgesi) ayrım gücü %99,999’lara varmaktadır. Adli bilimlerde 1989-1992 yıllarından itibaren kullanılan STR lokuslarının tüm dünyada ortak dil olarak aynı standartta çalışılmasını sağlamak üzere Uluslararası Adli Hemogenetik Derneği (ISDH, International Society of Forensic Hemogenetics) 1992 yılında STR lokus ve alellerinin isimlendirilmesinde bazı kurallar çıkararak ilk standardizasyonu sağlamıştır.27 25 Bugün gelinen nokta itibariyle kişinin sadece kimliklendirilmesinde kullanılan STR bölgeleri haricinde; soruşturmaya yön vermek ve şüpheli havuzunu daraltmak için DNA üzerinde farklı bölgeler de kullanılmaya da başlanmıştır. Bu DNA bölgelerinden kaş-saç rengi, göz rengi, ten rengi gibi fenotipik özellikler belirlenebildiği gibi, kişinin biyocoğrafik soy tayini de yapılabilmektedir. Hatta son yıllarda bu konudaki çalışmaların ivme kazanmasıyla; kişinin DNA’sındaki verilerinden yola çıkılarak bu kişinin yüz morfolojisi hakkında belirlemelerde bulunulup özel yazılımlar aracılığı ile kişiye ait biyolojik robot resim çizmek mümkün hale gelmiştir. Bu sayede şüphelileri biyolojik robot resim ile aramanın yanı sıra bulunmuş iskelet kalıntılarından DNA’sı kullanılarak kişinin görüntüsü ve hangi soya ait olabileceği ile ilgili bilgileri kullanan ülkelerin sayısı artmaktadır. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Mariana Grigore/Alina Avram, “Iris Colour Classifıcation Scales--Then And Now”. Journal of Ophthalmology, 2015, V. 59/1, s. 29-32.; Leonardo Arduino Marano/Cintia Fridman, “DNA phenotyping: current application in forensic science”, Research and Reports in Forensic Medical Science, 2019, V. 9, s. 2-4; Peter M. Schneider/Barbara Prainsack/Manfred Kayser, “The use of forensic DNA phenotyping in predicting appearance and biogeographic ancestry”, Dtsch Arztebl Int, 2019, V. 116, s. 873–877; Lu Qiao/Yajun Yang/Pengcheng Fu/Sile Hu/Hang Zhou/Shouneng Peng/Jingze Tan/Yan Lu/Haiyi Lou/ Dongsheng Lu/Sijie Wu/Jing Guo/Li Jin/Yaqun Guan/Sijia Wang/ Shuhua Xu/ Kun Tang, “Genome-wide variants of Eurasian facial shape differentiation and a prospective model of DNA based face prediction”, Journal of Genetics and Genomics, 2018, V. 45/ 8, s. 419, 420. 26 Butler, 2005, s. 85-87. 27 W. Bar/B. Brinkmann/P. Lincoln/WR. Mayr/U. Rossi, “DNA recommendations --1994 report concerning further recommendations of the DNA Commission of the ISFH regarding PCR-based polymorphisms in STR (short tandem repeat) systems”, International Journal of Legal Medicine, 1994, C: 107, s. 159-160.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1