Türkiye Barolar Birliği Dergisi 160.Sayı

33 TBB Dergisi 2022 (160) Oğuzhan SAPAN / Tuğba ÜNSAL SAPAN şılaştırma ve bir eşleşmeye “akrabalık” açısından öncelik verilmesi sürecidir. Bu tarama suçlunun olası genetik akrabalarının tanımlanmasını sağlamaktadır. Ailesel tarama bu nedenle daha önce bilinmeyen veya gizlenmiş genetik ilişkilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Raporda akrabaları aramak için DNA veri tabanının kullanımının hassasiyetine vurgu yapılmaktadır. Bir DNA profilindeki kişiye özel alel kombinasyonu ayrıca kişinin en olası etnik kökenini değerlendirmek için kullanılabilir. Kolluk görevlileri şüphelilerden biyolojik örnekler alırken, rutin olarak bu şüphelileri “etnik görünüm” açısından yedi kategoride sınıflandırmaktadır. Böylece kişiler “etnik görünüm” veri tabanına sistematik olarak kaydedildiği için DNA profilleri aracılığıyla etnik köken belirlemesi yapmak da mümkün hale gelmektedir. Veri tabanındaki etnik köken testleri, örneğin bir “şüpheli havuzunu” daraltmaya yardımcı olmak ve bir ceza soruşturması sırasında kolluk önceliklerini belirlemek üzere çıkarımlar sağlayabilir. Raporda, toplumsal etmenlerin ve kolluk uygulamalarının orantısız şekilde siyahi ve etnik azınlık gruplarından olan kişilerin kolluk kuvvetleri tarafından durdurulmasına, aranmasına ve tutuklanmasına dolayısıyla DNA profillerinin kaydedilmesine yol açtığını belirtilerek; bu nedenle biyolojik örneklerden etnik kimlik çıkarmanın, suç eğilimine ilişkin ırkçı görüşleri güçlendirebileceğine dair endişeleri de dile getirmektedir.81 Mahkeme bir başka kararında, ne kadar çok veri saklanırsa o kadar çok suçun önlendiğine dair çalışmalar bulunduğuna dair hükümet savunmasını kabul etmemiş, verilerin süresiz olarak saklanmasını öngören bu argümanın tüm nüfus ve bunların ölen akrabaları hakkındaki bütün bilgilerinin depolanmasını haklı çıkarmakla eşdeğer olacağını ifade etmiştir.82 Doktrinde, bu nedenlerle, hangi eylemler nedeniyle işlenmiş suçlar dolayısıyla kimlerden elde edilen verilerin depolanacağı, bunların nerede, hangi koşullar altında, kimlerin erişimine açık şekilde, ne süreyle, kötüye kullanımına, yanlış eşleşmeye ve veri sızıntılarına karşı hangi güvenlik önlemleri altında depolanacağı ve daha sonra hangi şartlarla ve amaçlarla kullanılabileceği, hangi şartlar halinde imha edi81 AİHM, S. ve Marper/Birleşik Krallık (Büyük Daire), 04.12.2008, B. No: 30562/04 ve 30566/04, § 38-40. Benzer yönde bkz. Goodwin/Linacre/Hadi, s. 119; Kumar/ Babu/Rohatgi, s. 11 vd. 82 Gaughran/Birleşik Krallık, 13.02.2020, B. No: 45245/15, § 89.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1