32 Moleküler Genetik İncelemeler ve Bu İncelemeler ile Elde Edilen Verilerin Başka Ceza ... Söz konusu yazılım teknolojisinin bu yöndeki gelişimi tüm dünyada kullanılan tek tip cihazın ABDmenşeili olması ve ülkenin DNA veri tabanına sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Yazılımın bu özelliği DNA veri tabanları ile entegre çalışılmasını sağlayarak, bağlantı kurulduğu taktirde DNA profil sonuçlarını otomatik olarak kurulan veri tabanı ile paylaşılmasını ve karşılaştırmasını temin etmektedir. B. TARTIŞMALAR DNA veri tabanlarının kişilerin masumiyetlerinin ispatında ve gerçek faillerin tespitinde yarattığı kayda değer olumlu etkinin yanı sıra yukarıda belirtildiği üzere zamanla öngörülemez biçimde genişlemesi, sadece hükümlü kişilerin değil daha sonra haklarında beraat, düşme ya da kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilen kişilerin de verilerinin saklanmaya başlaması ve zaman içinde neredeyse herkese potansiyel suçlu olarak yaklaşılması nedeniyle konuya etik ve insan hakları boyutuyla eleştiriler getirilmiştir. AİHM’in S. ve Marper/Birleşik Krallık kararında atıf yapılan Nuffield Biyoetik Konseyi’nin “Biyobilgide Adli Bilimlerin Kullanılması: Etik Sorunlar” raporunda80 belirtildiği üzere ifşa edilebilecek bilgi düzeyindeki farklılıklar göz önüne alındığında, DNA örnekleri ve DNA profilleri gibi biyobilgilerin saklanması bunların alınmasına göre daha fazla tartışmalıdır ve daha fazla etik kaygı uyandırmaktadır. Rapor özellikle daha sonra suçlanmış veya hüküm giymiş olmalarına bakılmaksızın, hapis cezasını gerektirir bir suçtan (recordable offences) tutuklanan tüm kişilerin biyolojik örneklerini ve DNA profillerini süresiz olarak saklamaya ilişkin mevcut uygulamayı haklı gösterecek tatmin edici deneye dayalı (ampirik) kanıtların eksikliğine atıfta bulunmuştur. Raporda 1989 Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin gerekliliklerini göz önünde bulundurarak, küçüklerin biyobilgilerinin kalıcı olarak saklanması politikasına ilişkin özel endişeleri dile getirmektedir. Raporda ayrıca, DNA verilerinin aile taraması, etnik köken belirleme ve rutin olmayan diğer araştırmalar için artan kullanımıyla ilgili endişelere de yer verilmektedir. Aile taraması, suç mahallinden alınan bir DNA profilini ulusal veri tabanında saklanan profillerle kar80 Söz konusu rapor için bkz. https://www.nuffieldbioethics.org/assets/pdfs/Theforensic-use-of-bioinformation-ethical-issues.pdf (Erişim tarihi 01.08.2021)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1