118 *eroeN Ye T]eO KiúiOere AiW g]eO KROeNsiyRnODrD KDyÕWOÕ TDúÕnÕr KOWr Ye koleksiyona kayıtlı taşınır kültür ve tabiat varlıklarının haczedilmesi, bu varlıkların koleksiyon kayıtlarına (envanter defterine) kayıt konulmasını da gerektirir.58 Zira kültür ve tabiat varlığı koleksiyonları, koleksiyoncu envanter defterine kayıtlı olunan müzenin denetimindedir. Borçlu koleksiyoncunun borcu için koleksiyonun tamamına değil, takibi başlatan alacaklının alacağına yetecek kadarı haczedilmelidir. Zira taşınır ve taşınmaz malların haczini düzenleyen İİK m. 85 uyarınca, alacaklının alacağına yetecek miktardan daha fazla mal ve hakkı haczedilmemelidir.59 Koleksiyona kayıtlı taşınır kültür ve tabiat varlıklarının haczinde icra hukukunun genel ilkelerinin yanı sıra bu varlıkların korunmasına dair özel düzenlemelerin de gözetilmesi gerekir.60 Taşınır malların haczini yapan memur, sicile kayıtlı mallar hariç olmak üzere haczettiği malın kıymetini takdir eder. Gerek görmesi durumunda bilirkişiye müracaat edebilir (İİK m. 87). Sicile kayıtlı taşınırların kıymet takdirinin ise bilirkişilik bölge kurulu listesinde kayıtlı ve bu konuda Adalet Bakanlığı’nca izin verilen bilirkişilere, bu kişiler yoksa listede kayıtlı diğer bilirkişilere yaptırılması zorunludur. Kolekdüzenlenmiştir. Yine aynı maddenin son fıkrasında, koleksiyoncuların, ilgili müzeye tescil ettirerek, koleksiyonlarındaki her türlü eseri on beş gün önce Kültür ve Turizm Bakanlığı’na haber vermek şartı ile kendi aralarında değiştirebilecekleri ve satabilecekleri, satın almada öncelik hakkının Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait olduğu belirtilmiştir. Bu konu ayrıca yönetmeliğin “El değiştirme” başlıklı 12. maddesinde de kapsamlı olarak düzenlenmiştir. İcra mahkemesince: haczin yukarıda açıklanan yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun yapılıp yapılmadığının denetlenerek, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ve haciz işleminin iptaline dair hüküm tesisi isabetsizdir…”, Y. 12. HD., 2007/4285 E., 2007/7248 K., 12.04.2007 T., (Lexpera). 58 “…Borçlu hakkında kambiyo senetlerine mahsus yolla yapılan takip nedeniyle, alacaklı vekilinin talebi ile borçlu R. Ç. adına kayıtlı bulunan taşınır kültür varlıklarının, tarihi eserlerin kaydına haciz konulmasına, adı geçen adına kayıtlı eserlere ait envanter bilgilerinin birer sureti ile bu eserlerin bulunduğu adreslerin bildirilmesine karar verilmiştir…”, Y. 12. HD., 2007/4285 E., 2007/7248 K., 12.04.2007 T. (Lexpera). 59 Kudret Aslan, “Hacizde Sıra”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 54, S. 2, 2005, s. 283-284; Nilüfer Boran Güneysu, “İcra Hukukunda Aşkın Haciz”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XX, S. 4, 2016, s. 27; Acar, s. 171. Bu hükme aykırı olarak yapılan hacizlere “taşkın haciz” veya “aşkın haciz” denilmektedir (Boran Güneysu, s. 27; Aslan, s. 259). İcra memurunun İcra ve İflâs Kanunu m. 85’te yer alan bu esaslara aykırı hareket etmesi durumunda, şikâyet yoluna başvurulabilir. Bu durumda icra mahkemesinin vereceği karar, İcra ve İflâs Kanunu m. 363, f. 1 hükmü gereği kesindir ve bu karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulamaz (Acar, s. 172). 60 Örnek olarak koleksiyona kayıtlı taşınır kültür ve tabiat varlıkları haczedilirken icra hukukunda borçlu ve alacaklı arasındaki dengenin korunması kuralına hizmet eden hacizde tertip kuralı dikkate alınmalıdır (Atalı/Ermenek/Erdoğan, s. 196-198; Acar, s. 172). Taşınır teslimine dair bir ilamın icrası kapsamında bir kültür ya da tabiat varlığının tesliminin söz konusu olması hâlinde ise, icra memurunun ilamı yorumlama ya da değiştirme gibi bir yetkisi olmadığı için, bu hususta icra emrinin hazırlanması gerekir. Borçlu, süresi içinde söz konusu taşınırları teslim etmezse zorla alınarak alacaklıya teslim edilmesi söz konusu olur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1