166 ŞirNeWOer TRSOuOu÷unGD 3irDPiW <DSÕODnPD KDYrDPÕ Ye TrNiye¶GeNi +DOND AoÕN AnRniP Esas itibariyle, bir ülke düzeninin getirmiş olduğu grup dışı pay sahiplerine ilişkin koruma ne kadar güçlüyse, hâkim teşebbüsün piramit yapılanma sayesinde elde etmiş olduğu hakimiyeti kötüye kullanma ihtimalinin o kadar düşük olması beklenir. Bu kapsamda, piramit yapılanmaları, pay sahipliği korumasının etkinliği bakımından inceleyen bir çalışmada, pay sahipliği korumasına ilişkin düzenlemelerin zayıf olduğu ülkelerde, şirketlerin piramit yapılanmaya daha eğilimli bir pay sahipliği yapısının bulunduğu ortaya konmuştur. Böylece hâkim teşebbüs, hafif bir yaptırımla veya hiçbir yaptırıma maruz kalmaksızın, hakimiyetini kullanmakta; düşük olan pay oranına bağlı olarak bağlı şirketleri kendi menfaatine göre yöneterek finansman ve kaynak elde edebilmektedir.25 Bu çalışmanın tersi yönde, toplam 45 ülke hukukunu inceleyen bir çalışmada ise, piramit yapılanmanın tercih edilmesi ile pay sahipliği korumasına ilişkin getirilen düzenlemelerin arasında herhangi bir bağ olmadığı sonucu elde edilmiştir.26 AB Komisyonu’nun sermaye payı ile kontrol hakları arasındaki orantılılık ilkesini temel alarak yapmış olduğu bir çalışmada, 16 AB ülkesi,27 Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Japonya’nın aralarında bulunduğu ülkelerin %75’inde şirketlerin piramit yapılanma şeklinde örgütlendiği tespit edilmiştir.28 Görüldüğü gibi, piramit yapılanmaların zayıf pay sahipliği koruması getirmiş olan ülkelerde daha sık görülmesi beklense de, çoğu AB ülkesi dahil birçok ülkede piramit yapılanmanın tercih edildiği söylenebilir. Örneğin, Alman hukuk düzeni, topluluk yapılanmasına dair çok kapsamlı bir düzenleme içermesine karşın, grup şirketlerin ağırlıklı olduğu bir piyasaya sahiptir.29 25 Heitor V. Almeida/Daniel Wolfenzon, “A Theory of Pyramidal Ownership and Family Business Groups”, Journal of Finance, 2006, V. 61, s. 2637, 2661. 26 Masulis/Pham/Zein, “Family Business Groups around the World: Costs and Benefits of Pyramids”, s. 33, 36. 27 Bu ülkeler; Belçika, Danimarka, Estonya, Fransa, Finlandiya, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, İspanya, İsveç ve İngiltere’dir. 28 Proportionality Between Ownership and Control in EU Listed Companies External Study Commisioned by the European Commision, Report on the Proportionality Principle in the European Union, 2007, s. 19, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_07_751 (erişim tarihi: 16.01.2023). 29 Ekkehart Boehmer, “Business Groups, Bank Control, and Large Shareholders: An Analysis of German Takeovers”, Journal of Financial Intermediation, 2000, V. 9, s. 118.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1