31 TBB Dergisi 2023 (166) Aysun ALTUNKAŞ bağlamda ayrıca Anayasa m. 104’te “cezanın kaldırılması” ifadesinin kullanılması nedeniyle söz konusu düzenleme ile Cumhurbaşkanına genel af ilan etme yetkisinin mi tanındığı sorusuna da yanıt aranmalıdır. Yukarıda da belirtildiği üzere genel af ilanı ancak kanunla yapılabileceğinden ve bu yetki münhasıran yasama organına ait olduğundan, yine ilgili düzenlemede “mahkûmiyet kararının ortadan kaldırılması” ifadesi kullanılmayıp, “cezanın kaldırılması” ifadesine yer verildiğinden bu ifadenin, hükmedilen cezanın çektirilmesine son verilmesi şeklinde anlaşılması gerektiği düşünülmektedir. Dolayısıyla söz konusu düzenleme ile Cumhurbaşkanına, hükmedilen cezanın çektirilmesine son verme veya cezayı hafifletme yetkisi tanındığından, bu yetki bir genel af ilan etme yetkisi olmayıp,82 özel af ilanını da kapsamına alan cezayı kaldırma veya hafifletme yetkisidir. Cumhurbaşkanı, özel affı Cumhurbaşkanı kararı ile ilan eder. 2017 yılında 6771 sayılı Kanun ile Anayasa m. 105’de yapılan değişikliğe kadar, Cumhurbaşkanının yapabileceği işlemler bakımından Cumhurbaşkanının tek başına yapabileceği işlemler ve Başbakan ve ilgili Bakan imzasıyla yapabileceği işlemler ayrımı yapılmaktaydı. Bu doğrultuda özel af ilanı, Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlem niteliğinde olduğundan,83 2017 yılında 6771 sayılı Kanun ile Anayasa m. 125/2’de yapılan değişikliğe kadar, bu işlemlere karşı yargı yolunun işletilmesi imkânı bulunmamaktaydı. Dolayısıyla öğreti tarafından Cumhurbaşkanının, özel af ilan etme yetkisini, Anayasa m. 104’te çizilen sınırlar çerçevesinde kullanmaması, örneğin m. 104’te sayılan sebepler dışında bir sebebe dayanarak özel af ilan etmesi halinde bu işlemin yargısal denetiminin yapılmasının mümkün olmadığı ifade edilmekteydi.84 Bununla birlikte 2017 yılında 6771 sayılı Kanun ile Anayasa m. 105 ve 125/2’de yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanının yapacağı işlemleri yargı denetimi dışında bırakan düzenleme madde metninden çıkartılmak suretiyle, Cumhurbaşkanının ilan edeceği özel aflar için de yargı yolu açılmıştır. 82 Benzer tespitler için bkz. Sözüer, s. 238. 83 2017 yılında 6771 sayılı Kanun ile Anayasa m. 105’te yapılan değişiklik öncesinde, Anayasal düzenleme gereği özel af ilanının, Cumhurbaşkanının tek başına yapabileceği bir işlem mi olduğu, yoksa Başbakan ve ilgili Bakanın karşı imzasına ihtiyaç duyan bir işlem mi olduğu konusunda yapılan ayrıntılı değerlendirmeler için bkz. Gözler, s, 324 vd. 84 Bu tespit ve değerlendirmeler için bkz. Atila, s. 283; Armağan, s. 351, 359. Benzer tespitler için bkz. Şen, “Türk Ceza Hukuku Yönünden Af”, s. 105.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1