52 Türk Ceza Hukukunda Af lü olarak çıkartılabilir.138 Bu durum öğreti tarafından da İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin, hiçbir af yasağına açıkça kararlarında yer vermiyor olsa da, 1991 yılında verdiği Laurance Dujardin and Others v. France kararında139 ortaya koyduğu, devletlerin, af kanunlarının içeriğini belirlemelerinin suç ve ceza siyasetlerini belirleme konusundaki yetkileri içerisinde görülebileceğine dair içtihadından döndüğü yönünde değerlendirilmektedir.140 Bir eylemin suç sayılması ve o suç karşılığında öngörülen yaptırımlar belirlenirken, yasa koyucunun hassasiyetle hareket etmesinin af kurumuna duyulacak ihtiyacı azaltacağı tespiti yerinde olmakla birlikte, bu hassasiyetin af kanunlarına duyulan ihtiyacı tamamen ortadan kaldırması da mümkün değildir. Zira kanunlar genel ve soyut niteliktedirler. Bu yönleriyle de yasa koyucu ne kadar hassasiyetle hareket ederse etsin, somut olay özelinde ortaya çıkabilecek cezanın hafifletilmesini gerektiren bütün nedenlerin önceden tespit edilebilmesi mümkün olmadığı gibi, yine önceden öngörülmesi mümkün olmayan bazı ağır sonuçlara yol açmaları da her zaman ihtimal dahilindedir. İşte bu ağır sonuçların ortadan kaldırılması için de af kanunlarına ihtiyaç duyulabilir.141 Öte yandan bir eylemin suç sayılıp cezalandırılmasında toplumsal yarar kalmamışsa, o eylemin affedilmesi yerine suç olmaktan çıkartılması, af kurumuna yönelik eleştiriler karşısında tercih edilmesi gereken yol olmakla birlikte, kamu yararının eylemin suç sayılmaya devam edilmekle birlikte, belirli bir süre için cezalandırılmamasını gerektirmesi de mümkündür. İşte sosyal zorunluluklar kaynaklı, ceza kanunu hükümlerinin geçici olarak ilga edilmesini ya da bu maddelere dayanılarak hükmedilmiş cezaların infaz edilmemesini gerektiren bu gibi durumların varlığı nedeniyle de af ilan edilebilmesi mümkündür.142 138 Salman v. Turkey, (GC), 27.06.2000, App. No: 21986/93, par. 105, hudoc.echr.coe. int, E.T. 23.02.2023. Benzer değerlendirmeler için bkz. Gül v. Turkey, 14.12.2000, App. No: 22676/93, par. 88; Paul and Audrey Edwards v. The United Kingdom, 14.03.2002, App. No: 46477/99, par. 69; Hanan v. Germany, (GC), (Key Case), 16.02.2021, App. No: 4871/16, par. 132, hudoc.echr.coe.int, E.T. 23.02.2023. 139 Laurance Dujardin v. France, 02.09.1991, App. No: 16734/90, https://hudoc.echr.coe. int/app/conversion/pdf/?library=ECHR&id=001-85292&filename=DUJARDIN%20 ET%20AUTRES%20v.%20FRANCE.pdf, E.T. 24.02.2023. 140 Bu değerlendirmeler için bkz. Gropengieβer, s. 33. 141 Keyman, s. 14 vd., 21; Centel/Zafer/Çakmut, s. 773. 142 Keyman, s. 20 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1