147 TBB Dergisi 2023 (167) Şerife YILDIZ AKGÜL nı ortaya koymuştur. İmar barışına ilişkin düzenlemenin amacını, şehirlerin yeniden inşası ve imarı için kaynak temini hedeflendiğinden Anayasa’nın 56. maddesinde belirtilen sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına ilişkin devletin pozitif yükümlülüklerinin yerine getirilmesine yönelik bir düzenleme olarak belirlemiştir. Boğaziçi bölgesinde düzenlemenin uygulanabilirliğine ilişkin olarak ise farklı bir değerlendirmede bulunarak şehirlerin yeniden inşası ve imarı açısından kaynak temininin başka yöntemlerle elde edilmesinin mümkün olduğu gerekçesiyle İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesinin dördüncü fıkrasına eklenen “…ve 2960 sayılı Kanun…” ibaresinin ve bu maddeye bağlı olarak değiştirilen 18.11.1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nda tanımlanan Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesine ait Kroki ile Sınır ve Koordinat Listesi ile sınırlı şekilde iptal kararı vermiştir. 40 İptal kararının temel gerekçesi kültür ve tabiat varlıklarının korunmasıdır. Zira Türkiye’de en çok kayıtlı tescilli kültür varlığı binaların bulunduğu Boğaziçi bölgesinin korunmasında hayatta olan bireylerin yanı sıra gelecek kuşakların da menfaati bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesi bu iptal kararı ile şehirlerin yeniden inşası için kaynak yaratmaya değil kamu yararı bulunduğu gerekçesi ile kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına üstünlük tanımıştır. Kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına tanınan bu öncelik yaşam hakkı bakımından da hiç şüphesiz geçerlidir. Deprem bakımından bina malikini sorumlu tutan düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmamış olmakla birlikte itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesi mümkündür. Nitekim Danıştay 13. Dairesi geçici 16. maddenin Anayasa’ya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne itiraz başvurusunda bulunmuştur. Ancak Anayasa Mahkemesi söz konusu düzenlemenin mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma imkânı bulunmadığı gerekçesiyle başvuruyu reddetmiştir.41 Somut norm denetimi bakımından geçerli olan on yıl yasağı kuralı Anayasa Mahkemesi işin esasına girmediği için uygulanmayacağından (Anayasa, m. 152/son) yeniden somut norm denetimi yoluyla anayasaya aykırılığı ileri sürülebilecektir. 40 AYM, 24.09.2020, Esas:2019/21, Karar: 2020/51, https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/2020-51-nrm.pdf. 41 AYM, 01.06.2022, Esas: 2021/15, Karar: 2022/63, https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/2022-63-nrm.pdf
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1