157 TBB Dergisi 2023 (167) Şerife YILDIZ AKGÜL deniyle birçok dava açılmış konu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine ve Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolu ile de taşınmıştır. Danıştay, Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararlarına atıfta bulunmak suretiyle 5233 sayılı Kanun uyarınca karşılanmayan manevi zararın idare hukukunun tazminata ilişkin ilke ve kuralları çerçevesinde 2577 sayılı Kanun’un öngördüğü usullere tabi olarak talep edilebileceğine karar vermiştir.71 Depremden kaynaklı manevi zararların tazmini taleplerinde de özel bir düzenleme yokluğunda 2577 sayılı Kanun uygulama alanı bulacaktır. İdari yargıda tam yargı davaları ile idarenin hukuki sorumluluğuna işlerlik kazandırılmaktadır. Hukuk devleti ilkesine işlerlik kazandıran iptal davaları72 yanında tazminat taleplerinin karara bağlandığı tam yargı davaları da aslında idarenin hukuk sınırları içinde kalmasını sağlamaktadır. Zira tam yargı davaları sadece uğranılan zararın tazminiyle sınırlı bir çerçevede hukuk devleti ilkesine hizmet etmemekte, bu davalarda hukuka aykırı hareket eden idarenin işlem ve eylemlerinin yaptırımı olarak tazminata hükmedilmek suretiyle sonrası için caydırıcı bir işlev üstlenerek idarenin hukuk sınırları içinde kalmasını sağlamaktadır.73 Tam yargı davalarında manevi zarar, parasal olarak belirlenmekte ve tazmin edilmektedir. Bu durum mahkeme kararlarında bir zorunluluk olarak ifade edilmektedir. Gerçekten de idari yargı denetiminin kapsamına getirilen sınırlamalar ve uygulamada tam yargı davasının tazminat davası olarak dar kapsamlı ele alınışı74 manevi zararın da 71 Danıştay 10. Daire, 16.06.2022, Esas: 2018/251, Karar: 2022/3287, www. danistay,gov.tr 72 Hukuk devleti, idare hukuku, idari yargı ve idari yargıda da özellikle iptal davasını birbiriyle özdeş gören görüş için bkz. İl Han Özay, Günışığında Yönetim, İstanbul, Alfa, 1996, s.17; Bu görüşe karşın iptal davasının dava olmaktan çıkarılıp “myth”e dönüştürülmesinin hukuk devleti ilkesini zedeleyebileceği ve kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırılık teşkil edebileceği görüşü için bkz. Sait Güran, Kemal Berkarda, Taner Ayanoğlu, Kahraman Berkarda, “İdari Yargılama ile İlgili Konular”, Danıştay ve İdari Yargı Günü, 135. Yıl, 9 Mayıs 2003, Danıştay Matbaası, 2004, s.120-121. 73 Sait Güran, “Türk İdare Hukukunda Tazminat Miktarının Saptanması”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12-13 Mayıs 1979, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1980, s. 152. 74 Özellikle idari eylemler bakımından tam yargı davalarının tazminat talebiyle sınırlı ele alınması, yargısal korunma ihtiyacı yeterince karşılanmadığı için bireylerin adli yargıya yönelmelerine neden olduğu gibi idari nitelikteki eylemlerinin
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1