158 Depremden Kaynaklanan Manevi Zararlardan İdarenin Sorumluluğu ancak parasal olarak tazminine imkân vermektedir. Oysaki parasal tazminatın yetersiz kaldığı ya da manevi zararı gidermede anlam ifade etmeyeceği hallerde idareyi bir edimde bulunmaya mahkûmiyet şeklinde tam yargı davasında kararlar verilebilmelidir.75 Nitekim adli yargıca kişilik haklarının ihlali nedeniyle sadece tazminat şeklinde değil, tazminatın yerine ya da tazminat ile birlikte başka bir giderim yoluna hükmetme konusunda takdir yetkisi tanınmıştır (Borçlar Kanunu m.58/2). 2. Tam Yargı Davasında Tazmin Edilebilecek Manevi Zararlar Manevi zararlar kişi varlığının ihlali nedeniyle kişilik değerlerinde irade dışında oluşan eksilme olarak ifade edilmektedir. Bu çerçevede kişilik hakları çerçevesinde korunan yaşam, vücut bütünlüğü, sağlık, şeref, haysiyet, isim, resim, özgürlük, ticari itibar gibi değerlerin ihlali nedeniyle ortaya çıkan zararın manevi tazminat şeklinde tazmini gerekir. Manevi zararın tazmini için kişilik hakkının ihlali nedeniyle ayrıca ihlal nedeniyle acı, elem, ızdırap duyulması gibi sübjektif unsurun varlığı mutlak şekilde aranmamalıdır. Zira acının tespiti için kullanılacak teknikler acıyı hafifletmek yerine daha da ağırlaştırabileceği gibi sübjektif unsurun aranması tüzel kişilerin manevi tazminat taleplerini bertaraf edebilecektir. Yine manevi tazminata ilişkin düzenlemede böyle bir şart da aranmamaktadır.76 Nitekim tüzel kişilerin kişilik haklarının ihlali çerçevesinde tüzel kişiler lehine manevi tazminata hükmedilebileceği kabul edilmektedir. Bununla birlikte manevi tazminata hükmedilebilmesi için tüzel kişiliğin itibarının zedelenmesi ya da faaliyetlerinin açıkça olumsuz etkilenmesi şartı da aranmaktadır.77 Fransız hukukunda da tüzel kişilerin manevi tazminattan yararlanabilecekleri kabul edilmektedir.78 kapsamında da bir daralmaya neden olduğu görüşleri için bkz. Taner Ayanoğlu, “Yargısal Korunma İşlevi Bakımından Tam Yargı Davasının Niteliği”, Danıştay ve İdari Yargı Günü, 135. Yıl, 9 Mayıs 2003, Danıştay Matbaası, 2004, s.65. 75 Güran, Türk İdare Hukukunda…, s. 159. 76 Eren, s.553-557. 77 Turan Yıldırım, “İdari Yargı”, İdare Hukuku, 7. Baskı, Ed. Turan Yıldırım, Onikilevha, İstanbul 2017, s.813. 78 Hafida Belrhali, “Le préjudice moral des personnes publiques”, RFDA, 2022, s.879, www.dalloz.com
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1