173 TBB Dergisi 2023 (167) Şerife YILDIZ AKGÜL sı sağlanacağı gibi bu yol, depremzedelerin zararlarının da tam olarak karşılanmasında etkili bir hukuki araç olarak kullanılabilir. Depremin yıkıcı etkilerinin önlenmesine yönelik denetim yetkilerinin etkili bir şekilde kullanılmasına ilişkin hukuki araçlardan bir de manevi tazminattır. Manevi tazminat, idarenin manevi tazminat yükünü dikkate alarak hukuk sınırları içinde kalmasını sağlayacak şekilde belirlenmelidir. Böylece bir yandan mağduriyetin girmesi sağlanırken bir yandan da idarenin daha sorumlu davranması sağlanacaktır. Ancak uygulamada mahkemece düşük miktarda manevi tazminata hükmedildiği gözlenmektedir. Manevi tazminat miktarının belirlenmesinde mahkemelerin tazminat miktarının sınırlanmasına yönelik manevi tazminatın zenginleşme aracı olamayacağı yaklaşımı böyle bir sonucu doğurmaktadır. Düşük miktarda tazminat, mağduriyetleri gidermediği gibi idareyi hukuk sınırları içine çekme, kamu hizmetlerinin etkili şekilde yerine getirilmesini sağlayamamaktadır. Oysaki kamu hizmetlerinin etkili yürütülmesinde, idarenin hukuka bağlı kalmasında kamu yararı vardır. Dolayısıyla yüksek miktarda tazminata hükmedilerek kamunun zarara uğratılacağı endişesi yersizdir. Mağduriyetlerin etkili bir tazminat sistemiyle giderilmediği durumlarda yaşam hakkı ve mülkiyet hakkı çerçevesinde Anayasa Mahkemesi’ne ve AİHM’ne başvurulduğunda verilecek mahkûmiyet kararları da göz önünde bulundurularak mahkemelerce manevi tazminat miktarı takdir edilmelidir. Özellikle yasal faizin enflasyonun çok altında kaldığı dönemlerde hakimlerin bu gerçekliği de dikkate alarak takdir yetkilerini kullanmaları, hakkaniyete uygun olacağı gibi bir başka boyutuyla yeni davaların ve bireysel başvuruların önüne geçeceğinden yargının en çok dile getirdiği sorun olan iş yükü konusunda da etkili olacağı kanaatindeyiz. Kaynakça Kitaplar Akyılmaz Bahtiyar/Sezginer Murat/Cemil Kaya, Türk İdare Hukuku, 14. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2021. Atay Ender Ethem, İdari Yargılama Hukuku, Seçkin, Ankara 2021. Ayanoğlu Taner, Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarına Göre İdari Eylemin Tanımlanması, Legal, İstanbul 2004. Candan Turgut, Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1