13 TBB Dergisi 2023 (167) Muhammed Ali AYDIN lıydı ve bunun için de güçlü bir organa, güçler ayrılığındaki dengeyi sağlayacak bir cumhurbaşkanına ihtiyaç vardır.36 Carré de Malberg’in görüşü ilk bakışta ulusal egemenliği tek bir adama tevdi eder görünmesi sebebiyle garip gelebilir ancak burada kastedilen görüşü güçler ayrılığı ilkesi ve Jean Jacques Rousseau’nun çoğunluğun her zaman haklı olduğu ve çoğunluğu da seçilmiş meclisin temsil ettiği görüşü çerçevesinde düşünmek gerekir. Bu görüşlere göre oluşturulan parlamentonun yetkisi sınırsızdır. Yasaları o yapar ve çıkan yasaları yürütmekle görevlendirilen hükümet meclise karşı sorumludur. Hükümet meclis içerisinden çıktığı için bu durum güçler ayrılığı ilkesine aykırıdır. Malberg’e göre meclis içerisinden çıkmayan, meclise karşı sorumlu olmayan, halk tarafından seçilmiş bir cumhurbaşkanının olması meclisin klasik parlamenter sistemin güçler ayrılığı ilkesini yasama lehine dengesizleştirmiş durumunu düzeltecektir. Fransa Cumhurbaşkanı 2. Seçmenlerin devreye girdiği Amerikan Başkanından farklı olarak genel oylamayla halk tarafından seçilmektedir. Halkın oyuyla iktidara gelmiş olmak modern demokratik sistemlerde meşruiyet kaynağının halkın oyu olması sebebiyle ciddi bir prestij ve güç kazandırır. Cumhurbaşkanı demokratik meşruiyete sahiptir ve meclis üyesi de değildir. Siyaseten sorumsuz olup, parlamentoya karşı sorumlu değildir. Bu siyaseten sorumsuzluğa rağmen halk tarafından seçilen cumhurbaşkanı hükümet yetkilerine ortak olmaktadır. Anayasaya göre başbakan, “hükümetin faaliyetlerini” yönetir (m.21); “hükümeti” değil. Çünkü anayasa gereğince “Cumhurbaşkanı, bakanlar kurulunun başkanıdır” (m.9)37 Cumhurbaşkanı bakanlar kurulu toplantılarına başkanlık ve karar alma sürecine katılır, bununla birlikte senatör veya milletvekili olmamasına rağmen meclise hitap etme yetkisi de vardır. Meclisin çoğunluğunun desteğini alıp kurulmuş olan hükümet kendi üzerinde cumhurbaşkanının otoritesini kabul ediyorsa durum bu şekilde işler ve cumhurbaşkanı fiilen tek adam yetkilerini kullanmış olur. Bununla birlikte hükümet parlamentoya karşı hâlen sorumludur. Kanımca yarı başkanlık sisteminin kilit noktalarından biri yasama ve 36 Jean Paul Jacqué, Droit Constitutionnel et institutions politiques, Dalloz Yayınevi, Paris, 2022, 14. Baskı, s.133 37 Fevzi Demir, Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi ve Türkiye, Yeni Türkiye DergisiBaşkanlık Sistemi Özel Sayısı (Mart, Nisan 2013 Sayı:51), s.456
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1