14 Tarih ve Hukuk Perspektifinden Fransız Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi yürütmenin bir şekilde karşılıklı uzlaşma yolunu bulmak zorunda oluşudur. Şöyle ki; halkın seçtiği cumhurbaşkanının üyesi olduğu parti parlamentoda çoğunluk ise hükümet de cumhurbaşkanının isteği doğrultusunda şekillenecektir ve cumhurbaşkanı zaten hem meclisin şekillenmesinde hem de hükümetin şekillenmesinde en büyük dahli olan kişi olarak ülkeyi idare edecektir. Parlamento çoğunluğu tamamen zıt şekillenmişse cumhurbaşkanının parlamenter sistemin kurallarına göre oluşturulan hükümet üzerinde otoritesi olamayacaktır ve anayasada da pozitif hükümler olarak kendisine yetkiler tanıya hükümler ülkeyi yönetmeye yetecek kadar olmadığından meclise hâkim olabilen ancak cumhurbaşkanına zıt görüşlü olan hükümet ülkeyi yönetecektir. Buna karşılık meclis bölünmüş ise, koalisyonla hükümet kurulmuşsa cumhurbaşkanı bu sefer oluşan iktidar boşluğunu doldurmak için ön plana çıkacaktır ve fiili olarak ülkeyi yönetecektir. Her üç durumda da öyle veya böyle meclisin çoğunluğuna göre iktidar çift başlı yürütme organı içerisinde ya hükümete ya da cumhurbaşkanına geçmekte ve böylece yasama ve yürütme organı karşılıklı uzlaşmış olmaktadır. Böylece klasik parlamenter sistemde rastlanan yürütmenin istikrarsızlığı sorunu ile başkanlık rejimlerinde görülen yasama ile yürütmenin kilitlenmesi sorunu aşılmaktadır. Çünkü meclis bölünmüş olsa da iktidar parlamenter sistemin koalisyon hükümetlerinde olduğu gibi paylaştırılarak değil bir bütün hâlinde ya cumhurbaşkanına veya meclise geçmektedir. Buna karşılık başkanlık rejimindeki gibi “yasama-yürütme zıtlaşması nedeniyle kilitlenme” de olmaz çünkü zaten tek parça hâlinde iktidar meclisin çoğunluğuna göre hareket edip birinin eline geçmektedir. Bu kuruma ek olarak meclisin çok bölünmüş olması ihtimaline karşı hükümetin kendini meclisin önüne bir yasanın geçmesi için sorumluluğunu ortaya koyması gibi usuller de vardır ve hiçbir durumda Fransa’nın istikrarsızlığına tahammül etmeyeceğini buradan çıkarabiliriz. Görüleceği üzere Fransız yarı başkanlık modelinin birinci özelliği yürütmenin yasamaya karşı güçlenmesi; ikinci özelliği cumhurbaşkanının yürütme organı içerisinde güçlendirilmesidir. Hatta Maurice Duverger’ye göre Fransız Cumhurbaşkanı seçimle gelen bir kraldır. Ona göre Fransa cumhuriyetçi bir monarşidir. Fransa’da hükümet etme yetkisi özellikle bir kişinin elindedir. Bu kişi ulusça benimsenmiş bir meşruiyet içinde oldukça özgür bir biçimde hareket eder, giri-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1