39 TBB Dergisi 2023 (167) Muhammed Ali AYDIN Meclis soruşturma komisyonlarında meclisin çoğunluğu komisyonda da çoğunluk olduğu için mecliste istikrarlı bir çoğunluğa sahip olan iktidar partisinin sıkıştırılması mümkün değildir. O sebeple pek fazla başvurulmaz.73 Millet Meclisi milletvekilleri hükümetin sorumluluğunu gündeme getirmek ve eğer gerekli çoğunluğu elde etmiş iseler hükümeti devirmek için güvensizlik önergesi/gensoru (La motion de censure) verirler. Güvensizlik önergesi verebilmek için Millet Meclisi üyelerinin en az onda birinin imzalamış olması gerekir. Gensoru önergesinin oylanmasında yalnızca güvensizlik oyları sayılır. Güvensizlik oyunun kabul edilebilmesi için salt çoğunluk yani Millet Meclisi üyelerinin tam sayısının çoğunluğunun güvensizlik oyu vermesi gerekir.74 Hükümeti düşürmek meclisin salt çoğunluğuna bağlandığı için hükümeti kurmaya göre daha zordur. Gereken imza sayıları ve güvensizlik oyu sayısının ciddi miktarlar olması sık sık hükümetlerin dağılıp, kurulmasını engellemekte ve siyasi istikrar sağlamaktadır. 7. FRANSIZ YARI BAŞKANLIK SİSTEMİNDE SİYASİ HAYAT A- SİYASİ PARTİLER Yukarıda bahsedildiği gibi Fransa’nın 5. Cumhuriyetteki seçim sistemi tek isimli iki turlu çoğunluk sistemidir (le scrutin uninominal a deux tours). Millet meclisi seçiminde milletvekilleri tek isimli iki turlu çoğunluk seçim sistemiyle seçildiği için o seçim bölgesinde en az %50+1 oy almak gerekmektedir. Cumhurbaşkanı da aynı şekilde seçilmektedir. İlk turda veya ilk turda sağlanamazsa ikinci turda %50+1 oyla cumhurbaşkanı seçilir. Doğal olarak bu seçim sistemi seçmenleri iki cephede toplamaktadır. Tek isimli iki turlu çoğunluk sistemi ve cumhurbaşkanlığı seçimi Fransa’da iki büyük partinin var olmasına sebebiyet vermiştir. Fransa’daki ikiye bölünme sağ-sol ekseninde olmuştur. Sağ cephede Amerika ve İngiltere’nin desteğiyle 2. Dünya Savaşında Almanya’ya karşı mücadele etmiş Charles De Gaulle’ün Yeni Cumhuriyet İçin Bir73 Chantebout, a.g.e., s. 531 74 Chantebout, a.g.e., s. 533
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1