38 Tarih ve Hukuk Perspektifinden Fransız Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi Senatonun beyannameyi reddi halinde Başbakan ve hükümet istifa etmek zorunda değildir ama tasvip hâlinde hükümetin meclisten güvenoyu alabilmesi için, bazı yasaların çıkarılabilmesi için ve kamuoyu desteğinin artırılması için sembolik bir destek hükümete çok şey katabilir.70 “Giyotin” (L’Engagement de la responsabilité du gouvernement sur l’adoption d’un texte) rasyonelleştirilmiş parlamentarizm araçlarından biridir. Giyotin veya “bir metnin kabulü hakkında hükümetin sorumluluğunu ileri sürmesi”, parlamentonun düşüremediği ama parlamentoda çoğunluğa da sahip olmayan bir hükümetin kanun çıkarmasına imkân veren bir usuldür. 1958 Fransız Anayasası’nın 49’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasına göre, “Başbakan, Bakanlar Kurulunda görüştükten sonra, Millet Meclisi önünde, bir metin üzerinde Hükümetin sorumluluğunu yüklenebilir. Bu durumda, izleyen 24 saat içinde bir güvensizlik önergesi sunulmaz ve oylanarak kabul edilmezse bu metin kabul edilmiş sayılır.”71 Rasyonelleştirilmiş parlamenter sistemlerde hükümet kurmak kolaylaştırılmış olup hükümeti düşürmek zorlaştırılmıştır. Kurmak ve düşürmek için gereken oy sayıları rasyonelleştirilmiş parlamenter sistemlerde farklıdır. Giyotin usulünde hükümet meclisten olağan yasa oylama şekline göre yasayı geçirememektedir veya yapılmak istenen yasa oldukça tartışmalı bir yasadır ve iktidar partisi içerisinde dahi bölünmelere yol açmıştır. Bu durumda hükümet meclise 2 seçenek sunmaktadır, 1-Ya hükümeti düşüreceksiniz 2-Ya da bu yasa geçmiş sayılacak. Giyotin usulünde hükümetin planladığı projelerin gerçekleştirilebilmesi için gereken yasaları çıkartabilmesi sağlanmaktadır. Yasama organının yürütme organının denetlenmesi ve sorumluluğunun ortaya konulabilmesi amacıyla kullanabileceği mekanizmalar sözlü veya yazılı olarak hükümetin cevaplaması için soru sormak, Meclis soruşturma komisyonu kurmak ve gensorudur. Sözlü ve yazılı sorular hükümete yöneltilir ve sonuçta bir yaptırım uygulanması söz konusu değildir. Sorular yalnızca mecliste bir münazara ve tartışma ortamının oluşmasında faydalı olur.72 70 Chantebout, a.g.e., s. 533 71 Gözler, a.g.e., s.109 72 Chantebout, a.g.e., s. 530
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1