43 TBB Dergisi 2023 (167) Muhammed Ali AYDIN lanarak denge sağlayan, siyasi kombinezonların en önemli ekseni durumunda olan merkez partilerinin bulunduğu bir parlamento sistemi dikkate alınarak kaleme alınmıştır.80 Fransız yarı başkanlık sisteminde yürütme organı çok fazla güçlendirilmiştir, yasama organı çok zayıflatılmıştır. Hatta Maurice Duverger’ye göre yürütme organının içerisinde de tek adam güçlendirilmiştir ve halk artık seçimle kendine bir kral seçmektedir. Endüstrileşmiş ve teknolojik gelişmelerin çok hızlı geliştiği, anlık süreler içerisinde sermaye akışının olduğu, ülke siyasetinin karmaşıklaştığı günümüzde yürütmenin tek elde toplanması ve “seçimle gelmiş kralın” etrafındaki teknostrüktür ile gelişen olaylara hızlı ve etkili bir biçimde müdahale edebilmesi için iktidarın merkezileştirilmesi gerektiği açıktır. Temel haklar ve özgürlüklerin anayasa ile güvence altına alındığı, anayasa mahkemesinin hak ve özgürlükleri etkili bir şekilde koruyabildiği bir düzende, yürütmenin kendi politikasını uygulayabilmesine fırsat vermek gerekir. Demokratik bir şekilde seçilen, halkın çoğunluğunun desteğini almış yürütmenin serbest bir şekilde çalışabilmesi ve projelerini gerçekleştirmesine yol açmak gerekir. Karmaşık ekonomi ağının düzenlenebilmesi ve denetlenebilmesi için hızlı şekilde karar alıp uygulayabilecek kurumlara ihtiyaç vardır. 400-500 kişilik meclislerde her konunun saatlerce tartışılması ve sonunda karar alınması mümkün değildir. Fransız 5. Cumhuriyetinde yürütme organını güçlendirmek ve ülkenin siyasi istikrarını sağlamak için radikal kurallar öngörülmüştür. Öncelikle tek isimli iki turlu seçim sistemiyle mecliste çok fazla partinin yer alması engellenmiştir. Bu seçim sistemi 2 büyük partiyle ülke siyasetinin yürümesine yol açmaktadır. Görünüşte seçim barajı olmasa dahi, küçük partiler toplamda aldıkları oy oranına göre oldukça az sandalye elde edebilmektedirler. Mecliste istikrarlı bir çoğunluk var olmaktadır. Yürütme yasama organına karşı güçlendirilmiştir. Yürütme organının kendine has genel düzenleyici işlem yapabileceği bir alan vardır. Hükümet mecliste yeterli çoğunluğu elde edememiş ise, rahatça yasa 80 Duverger, a.g.e., s.160
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1