87 TBB Dergisi 2023 (167) Burak MELEMEZ temlerinin bu suçların işlenmesinde kullanılıp kullanılmadığını tespit etmek amacıyla yapılacak çalışmaların9 hukuki bir zemine oturtulması için CMK’da bazı yeni koruma tedbirlerine yer verilmiştir. Teknolojik imkanların ve altyapının kullanılmasını gerektiren adli bilişime ilişkin bu tedbirler CMK m. 134’te düzenlenen bilgisayarlarda arama ve CMK m. 135’te düzenlenen iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınmasıdır.10 Sayısal delillerin elde edilmesinde bu koruma tedbirlerinden hangisine başvurulması gerektiğine doğru olarak karar verilebilmesi için öncelikle bu tedbirlerin kapsam ve özelliklerinin belirlenmesi gerekir. CMK m. 134 sadece bilgisayar, bilgisayar kütükleri ve programlarında arama, kopyalama ve elkoymaya izin vermektedir. Dolayısıyla bu tedbire başvurabilmek için öncelikle incelemenin yapılacağı bilişim sisteminin bu üç kavramdan birinin kapsamına girmesi gerekir. Buradaki bilgisayar kavramı geniş anlamda kabul edilmeli ve veri11 işleme, saklama ve iletme özelliğine sahip tüm cihazlar bu kapsamda değerlendirilmelidir. Bilgisayar olarak adlandırılmamasına rağmen geniş anlamda bilgisayar tanımının kapsamına giren her türlü aygıt hakkında bu tedbire başvurulabilir.12 Dolayısıyla akıllı telefon13 ve tablet 9 Bu çalışmaların tümü bir bütün olarak adli bilişim olarak adlandırılmaktadır. Ayrıntılı bilgi için bkz. Türkay Henkoğlu, Adli Bilişim Dijital Delillerin Elde Edilmesi ve Analizi, Pusula Yayıncılık, İstanbul, 2014, s. 1 vd. 10 Madde kenar başlığındaki bu ibare yerine “uzakla haberleşmenin denetlenmesi” teriminin kullanılmasının daha doğru olacağına ilişkin görüş ve eleştiriler için bkz. Veli Özer Özbek, “Türk Hukukunda İletişimin Adli/İdari Amaçla Denetlenmesi ve Uygulamadaki Sorunlar”, Ceza Muhakemesi Hukukunda Güncel Konular, İstanbul 2015, ss. 178-179. 11 Veri, bilişim sistemlerinde yer alan ve formatlanarak sistem tarafından okunabilir hale getirilen her türlü bilgidir. Bilişim sistemlerinde yer alan veriler maddi gerçeğin ortaya çıkması için kullanıldığı takdirde sayısal delil niteliği kazanacaktır. Maddi olayla bağlantılı her türlü veri muhakeme sürecinde sayısal delil olarak kullanılabilir. Olgun Değirmenci, “Bilgi Toplumunun Delil Türü: Sayısal Deliller ve Bilimselliği”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 9, S. 97, Eylül 2014, s. 16. 12 Değirmenci, Sayısal Delil, s. 328, 329; CMK m. 134’ün veri yerine, veriyi depolayan cihazı esas alan bir düzenlemeye tabi tutulmasının hatalı olduğuna dair görüş için bkz. Olgun Değirmenci, “Sayısal (Dijital) Verilerde Yakalama Sonrası Arama: Amerikan Yüksek Mahkemesinin Riley v. California Kararı Sonrası Amerikan Hukukunun Değerlendirilmesi”, TAAD, Y. 7, S. 24, Ocak 2016, s. 81 13 “CMK 134. maddesindeki ‘bilgisayar kütükleri’ ifadesi teknik anlamda sadece masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda bulunanları değil, CD, DVD, flash disk, disket, harddisk vs. tüm çıkarılabilir bellekler, telefon vb. dijital tabanlı mobil cihazlarda dahil olmak üzere herhangi bir bilgi işlem veya veri toplama araç ya da gerecinde bulunabilecek tüm dijital dosyaları kapsamaktadır.” Yargıtay 16. C.D. E. 2015/3, K. 2017/3, T. 24.04.2017.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1