TBB Dergisi 110. Sayı

Bireysel Başvuruya Konu Edilebilecek Haklar

430

Etkili başvuru hakkı, ileri sürülen ihlale ilişkin yeterli bir çare oluş-

turabilmesi yani ihlalin meydana gelmesini veya devam etmesini ön-

leyebilmesi yada başvurucunun ihlal karşısında tatmin sağlama yetki-

sine sahip olması gerekir.

15- Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı:

Anayasa’nın Genel Esas-

lar başlıklı Birinci Kısımın 10. maddesinde eşitlik ilkesi düzenlenmiş-

tir. Eşitlik ilkesinin yorumunu Anayasa Mahkemesi pek çok kararın-

yapmıştır. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin

yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayırım ya-

pılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilke, birbirinin aynı

durumunda olanlara ayrı kuralların uygulanmasını, ayrıcalıklı kişi ve

toplulukların yaratılmasını engellemektedir. Aynı durumda olanlar

için farklı düzenleme eşitliğe aykırılık oluşturur. Anayasa’nın amaç-

ladığı eşitlik, mutlak ve eylemli eşitlik değil hukuksal eşitliktir. Aynı

hukuksal durumlarda bulunanlara aynı, ayrı hukuksal durumlarda

bulunanlara ayrı kurallar uygulanırsa, Anayasa’nın öngördüğü eşitlik

ilkesi ihlal edilmiş olmaz.

AİHS’in 14. maddesinde düzenlenen ayrımcılık yasağı kuralından

maksat bu Sözleşme’de tanınan hak ve özgürlüklerden yararlanma

durumunda hiçbir ayrımcılık yapılamayacağı anlaşılmaktadır. Ye-

dinci Protokolün 5. maddesinde eşler arasında eşitlik olarak, Onikinci

Protokolün 1. maddesi ile bu Protokole taraf olan bir devletin iç huku-

kunda tanıdığı bütün haklar bakımından ayrımcılığı yasaklayan genel

bir kural olarak düzenlenmiştir. Oysa Anayasa’nın 10. maddesinde

düzenlenen eşitlik ilkesinin kapsamı çok daha geniştir ve mevzuatta

yer alan bütün haklar bakımından eşit olmayan işlemleri yasakladığı

anlaşılmaktadır. Temel hak ve hürriyetlerin korunması başlığı altında

Anayasa’nın 40. maddesinde olduğu gibi 10. maddesindeki eşitlik il-

kesinin kapsamı Sözleşmeye göre geniş düzenlenmiştir. Anayasa ‘nın

bireysel başvuruyu düzenleyen maddesi gereğince Türkiye Cumhuri-

yeti Devleti tarafından henüz Yedinci ve Onikinci Protokoller onaylan-

madığından Sözleşmenin 14. maddesinde yer alan ayrımcılık yasağı

kuralı genel çerçeveyi belirleyecektir.

Özcan, Özbey, Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı,

2. Baskı; Ankara 2013, s.303.

AnayasaMahkemesi,E.2009/47,K.2011/51,17/3/2011

tr/index.php?l=manage_karar&ref=show&action=search&id=24