119

TBB Dergisi 2015 (119)

Nazan MOROĞLU

609

- Geri dönenlere ev ve arazileri teslim edilecek;

- Yerlerine daha önce muhacir yerleştirilmiş olanların evleri tahliye edilecek;

- Osmanlı sınırları dışına çıkmış olanlar, geri dönmek isteseler de, yeni bir

emre kadar kabul edilmeyecek;

- Yetim çocuklar, hüviyetleri dikkatlice belirlenerek ailesine veya cemaatlerine

iade olunacak.

Yukarıda özetle değinilen bu kararnamede geri dönüşün ayrıntılı

bir şekilde programlandığı görülmektedir.

Bu talimatnameler ve kararnameler de gösteriyor ki:

Osmanlı’nın Ermenileri yok etme kastı olmamıştır.

Ermenileri yok etmek kastı olan bir devlet, “sevk ve nakilleri için”,

“yolda güvenlikleri için” ve “savaş hali bittikten sonra da geri dönüşle-

ri için” hukuki düzenlemeler yapar mı?

Ø Ermenistan Başbakanı’nın Raporu

1915 olaylarının soykırım olarak tanımlanamayacağını gösteren

önemli bir belge de Ermenistan’ın ilk Başbakanı Kaçaznuni’nin bu ko-

nuya değindiği raporudur.

Ermenistan’ın ilk Başbakanı Kaçaznuni’nin Taşnaksutyun Partisi-

ne sunduğu Rapor, sözde soykırım iddialarının gerçek dışı olduğuna

ışık tutmaktadır.

Kaçaznuni Raporda geçmiş dönemin bir özeleştirisini yapmış ve

1914’ten 1922’e uzanan süreçte, Türk-Ermeni ilişkilerinin özünü bir sa-

vaş hali olarak nitelendirmiştir. Kaçaznuni Raporunda Türkiye’yi so-

rumlu tutan bir değerlendirmede bulunmamış, aksine

Taşnak yönetimi

dışında suçlu aranmamalıydı,

ifadesini kullanmıştır. (9)

Kaçaznuni Raporunda “Tehcir Kararının” siyasi örgütlenmey-

le birlikte silahlanmaya başlayan ve 19. yüzyılın sonlarındaki yerel

ayaklanma denemelerinden sonra, 1.Dünya Savaşı sürecinde Rus cep-

hesindeki Osmanlı ordusunu arkadan vuran Ermeni teşkilatlanması

karşısında Doğu ordusunun cephe gerisini güvenceye almak ve ayak-

lanmayı bastırmak amacıyla alınmış olduğunu belirtmiştir.

• Malta Mahkemesi kararı: