462 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Talih UYAR
461
b-
Kambiyo senedine
(poliçe, bono ve çek’e)
dayanarak «ihtiyati ha-
ciz» isteminde bulunan alacaklının ticaret hukuku bakımından «haklı
(meşru) hamil» durumunda olması gerekir. Yani bu kişi ya
«kambiyo se-
nedinin son hamili»
olmalı ya da son hamil dışında,
«senet bedelini ödeyen
ciranta, avalist, araya girme suretiyle ödemede bulunan senet ilgilisi»
sıfatını
taşımalıdır.
9
Eğer kambiyo senedi
ciro edilmemişse,
«yetkili (haklı) hamil» sene-
din ‘lehtarı’dır. Buna karşın, kambiyo senedi ciro edilmişse, «yetkili
(haklı) hamil» ‘müteselsil ve birbirine bağlı ciro zincirine göre lehine
ciro yapılan hamil’dir (TTK. mad. 686, 778, 790).
10
Yüksek mahkeme
«hamilin, bonoyu tanzim edene keşideciye ve
onun lehine
aval verene karşı ihtiyati haciz isteyebilmesi için, bononun va-
desinin gelmiş olmasının gerekli ve yeterli olduğunu ayrıca protesto olmasının
gerekmediğini»
11
ifade etmiştir.
Kambiyo senedine dayanarak mahkemeden ihtiyati haciz kararı
istenebilmesi için, «senet aslı»nın, eğer senet kaybedilmişse, mahke-
meden alınmış olan «iptâl kararı»nın, mahkemeye sunulması gerekir.
12
İhtiyati haciz istemi ile karşılaşan mahkemelerin, istemde bulu-
nan kişilerin hukuken «alacaklı» sıfatını taşıyıp taşımadıklarını araştı-
rarak karar vermeleri gerekir.
b) Alacaklının medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bir
kişi de olması gereklidir.
Sulh mahkemesince «bir meslek ve sanatın
icrası için kendisine izin verilen velayet altındaki çocuklarla, vesayet
altındaki kimseler», ayrık olarak, bu meslek veya sanatın icrasından
doğan alacakları için (MK. mad. 359, 453) ihtiyati haciz isteminde bu-
lunma hakkına sahiptirler.
İhtiyati haczin vekaleten istenmesi de mümkündür. Acele haller-
de, özellikle güvence (teminat) gösterilmişse, «vekaletname gösteril-
mese bile» vekilin, «alacaklının vekaletine sahip olduğuna» ilişkin
beyanı ile yetinilebilir.
13
9
Kambiyo senetlerinde «alacaklı sıfatı» hakkında ayrıntılı bilgi için bknz: T. Uyar,
İcra Hukukunda Kambiyo Senetleri; 3. Bası, C:1, s:555 vd. – T. Uyar, İİK. Şerhi,
C.8, s:13421 vd.
10
A. Deynekli /M. Saldırım, age. s:22
11
Bknz: 11. HD. 10.07.2013 T. 15292/14571; 17.01.2011 T. 14930/223 (www.e-uyar.
com)
12
E. Şimşek, Kambiyo Senetlerine Dayanan İhtiyati Haciz,
Ad. D
., 1978/3-4, s:213 vd.
13
N. Berkin, İflâs Hukuku, s:414