134

683

TBB Dergisi 2018 (134)

Bengül KAVLAK

etkisinin

doğmasına sebep olabileceği de düşünülmektedir.

AB üyesi bir devlette kurulmakla birlikte, Birlik genelinde gerçek

ve sürekli bir ekonomik faaliyette bulunmayan bir şirketin, diğer bir

deyişle bir posta kutusundan ibaret olan şirketin yerleşme özgürlü-

ğünden yararlanması da söz konusu olmaz.

Bu itibarla, AB üyesi

devletlerin, hiç bir ekonomik faaliyette bulunmayan şirketler bakı-

mından yerleşme özgürlüğünü kısıtlayıcı önlemler almalarına engel

yoktur. Ancak

Centros

kararında da vurgulandığı üzere, bir şirketin,

bir üye devlet hukukundaki gereklilikleri yerine getirmek suretiyle

kurulmasının ardından bir başka üye devlette faaliyette bulunması

engellenemez. Diğer bir deyişle, bir şirket bir üye devlet hukukuna uy-

gun olarak kurulduğu takdirde, şirket, kurulduğu ülkeyi esnek hukuk

düzenlemeleri sebebiyle seçmiş olsa dahi, yerleşme özgürlüğünden

yararlanabilmektedir. Bu nedenle, söz konusu kararın şirket kurulu-

şunda “

forum shopping

”in

önünü açtığı belirtilmektedir.

Centros

kararının AB üyesi olmayan devlet vatandaşları ve söz

konusu devletlerin tabiiyetindeki şirketler bakımından belirgin bir so-

nucu bulunmamaktadır. Üye devletler diğer üçüncü ülke tabiiyetinde-

ki şirketlerin ve kişilerin kendi topraklarında şirket kurmalarına izin

ğer bir faaliyette bulunmayan şirket anlamında kullanılmaktadır. Karsten Engsig

Sørensen, “The Fight Against Letterbox Companies in the Internal Market”,

Com-

mon Market Law Review 52, 2015,

s.85.

Amerika’nın Delaware eyaleti 1920’lerden beri bir şirketleşme cenneti olarak gö-

rülmekte ve halen bu özelliğini muhafaza etmektedir. Delaware, ABD’de bulu-

nan en küçük eyaletlerden bir tanesi olsa da, şirketlerin kurulması ve faaliyette

bulunmaları bakımından sağlanan kolaylıklar sayesinde Amerika’da New York

Borsası’na kayıtlı anonim şirketlerin üçte biri ve ABD’nin en büyük beş yüz şir-

ketinin yaklaşık yarısı bu eyalette kurulmuşlardır. Bkz. Ansay, ss. 7-8; Maarten J.

Kroeze and Hélène M. Vletter-Van Dort, “History and Future of Uniform Com-

pany Law in Europe”, European Company Law, June 2008, V. 5, Issue 3, s. 118;

Robert R. Drury,“The Regulation and Recognition of Foreign Corporations: Res-

ponses to the “Delaware Syndrome”,

Cambridge Law Journal,

57(1), March 1998, ss.

166-167.

Bkz. Kara, s. 99.

Bkz. Case C-196/04, Cadburry Schweppes, EU: C: 2006:544, p. 64-71.

Davacının, davayı görmeye yetkili mahkemelerden en lehine sonucu alabileceği

mahkemede dava açmasını ifade eder. Açıklama için bkz. Vedat Raşit Seviğ, “Mil-

letlerarası Özel Hukuk Alanında Yetki Anlaşmasının Ayrıcalığı”,

İstanbul Üniver-

sitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası

, C:LV, S:3, 1997, s. 179.

Sørensen, s.90 vd.