Türkiye Barolar Birliği Dergisi 160.Sayı

102 Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7188 Sayılı ... Yeni getirilen ceza muhakemesine ilişkin düzenlemelerin derhal uygulanması her zaman adaletli sonuçlar ortaya çıkarmaz. Bazen adaletsiz sonuçların ortaya çıkmasına da sebep olabilir. Bu itibarla, temel hak ve hürriyetleri doğrudan doğruya sınırlandıran ceza muhakemesi kurallarındaki değişiklikler derhal uygulanma prensibinin istisnalarından birisi olarak kabul edilmelidir. Aksi durum, Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen temel hak ve hürriyetlerin kanunla sınırlandırılması (kanunilik ilkesi) ilkesine ve AHİS’in 7. maddesine aykırılık oluşturacağı gibi temel hak ve özgürlüklerin özüne müdahale şeklinde de algılanabilir. Ceza muhakemesi bir yol, bu yolda yürüyüşün kurallarını baştan koyan, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin nasıl sınırlanacağını, müdahalenin sınırlarını, koşullarını koyan hükümlerdir. Adil yargılamanın temel kuralı muhakeme sürecine önceden sınırları belirlenmiş kuralları uygulamak, bu kuralları değiştirip yerine yeni kurallar koymamak ve muhakeme dışındaki kuralları getirip sonradan muhakeme sürecine dahil etmemektir. Aksi düşünce yukarıda belirtildiği gibi her bir değişiklik sonrası kişinin sanıklık statüsü yeniden canlanacağı için, bu kişinin ömür boyu sanık statüsünde kalması sonucunu doğuracaktır. Bir yönüyle adil yargılanma hakkının da ihlalidir. Kesin hükmün temel amacı hukuksal ihtilafların belli bir süre ve prosedür çerçevesinde nihayetlendirilip yargı mercilerinin gündeminden çıkararak infazının sağlanmasıdır. Bir hukuki ihtilaf mutlaka nihayetlendirilmelidir. Aksi halde adalete güven olmayacağı gibi bireyler haklarını da elde edemezler. Kesin hükümlerin kabulü hukuk devletinin de bir gereğidir. Bu sebeple ilgili ilgisiz herkesi bağlayan hukuki bir sonuçtur. Aynı fiilden dolayı iki kez yargılama olmaz (nonbis in dem) ilkesinin doğal sonucu gereği bir fiil nedeniyle hakkında yargılaması yapılıp kesin hükme bağlanan sanığın yeniden yargılaması yapılamaz. Birey, yeniden sanık veya şüpheli konumuna getirilemez. Bir suçun işlenmesinden dolayı birey ömür boyu sanık olarak kabul edilmemiştir. AHİS’nin İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerinin Korunmasına İlişkin Sözleşmeye Ek 7 Numaralı Protokol’ün 4. maddesinde de bu kurala vurgu yapılmıştır.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1