110 Türk Silahlı Kuvvetleri’nde Görevli Sivil Memurların Asker Kişi Sıfatıyla İşledikleri Suçlarda ... ma sistemi’nde, memurun yargılamasını idare yapmaktadır. ‘Soruşturma sistemi’ diyebileceğimiz ikinci sistemde memur suçlarıyla alakalı ilk soruşturmayı idare yapmaktadır. Son olarak ‘izin sistemi’nde suçun soruşturulması ve kovuşturulması idari makamların iznine bağlanmaktadır.7 Türk hukuk sisteminde zaman içerisinde üç sistemin de uygulandığını söylemek mümkündür. Gerçekten de 1872 tarihli Nizamname memur suçları açısından yargılama sistemini, 1913 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat (MMHK) soruşturma sistemini ve son olarak 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun izin sistemini benimsemiştir.8 Nitekim 1872 tarihli Memurin Muhakemat Nizamnamesi döneminde memurların yargılaması baştan sona idare tarafından yapılırken, 1913 tarihli MMHK ile birlikte hazırlık soruşturmasının idare tarafından, yargılamanın ise mahkemeler tarafından yapılması öngörülmüştür. 4483 sayılı Kanun ise, memurlar hakkında yapılan hazırlık soruşturmalarının ve yargılamaların genel ceza hükümlerine göre savcılıklar ve mahkemelerde aracılığıyla yapılamasını düzenlemiş olmakla birlikte savcılıklar tarafından soruşturmaya başlanmasını idari makamların iznine bağlamıştır.9 İddia, müdafaa ve tetkik faaliyetlerinin tek elde toplandığı engizisyon (tahkik) muhakeme usulünden, bu görevleri birbirinden ayırarak taraflara dağıtılmasını öngören ve günümüz hukuk dünyasında kabul gören sebki dava usulüne10 geçişin bir yansıması olarak kabul edilen 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, 1913 tarihli MMHK hükümlerine kıyasla daha dar ve net bir kapsam çizmekle uygulamada karşılaşılan birtakım sorunları çözmüş görünmektedir. 7 Bilal Şinik, “4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ve Getirdiği Yenilikler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, İstanbul 2000, C. 14, S. 1, s. 400. 8 A.g.e, s. 401. 9 Uz, A.g.e, s. 160. 10 Bahsi geçen muhakeme usulleri hakkında detaylı bilgi için bkz. Vasfi Raşid Sevig, “Askerî Muhakeme Usulü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 1954, C. 11, S. 1, s. 15.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1