160 Fatura Düzenleme Süresi ile İlgili Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Verilen Yetkinin Anayasal ... 2.2. Vergi Kanunlarında Kanuni Süre ve İdari Süre Ayrımı İlk ifade etmemiz gereken, vergilendirme sürecine ilişkin olarak “sürelerin” çoğunlukla yasa ile belirlendiği hususudur. Dolayısıyla vergilendirme açısından aslolanın kanuni/yasal süreler olduğu rahatlıkla söylenebilir. Bu süreler kural itibariyle idare tarafından da değiştirilemez niteliktedir18 ve kamu düzenini sağlama fonksiyonuna sahiptir.19 Vergi hukukundaki bu temel kural VUK’da da özel olarak yer almıştır. Söz konusu Kanun’un “Kanuni ve İdari Süreler” başlıklı 14. maddesi uyarınca “Vergi muamelelerinde süreler vergi kanunları ile belli edilir” hükmü bu sonucun açık göstergesidir. İlgili maddede idarenin ancak “Kanunda açıkça yazılı olmayan hallerde…” süre konusunda yetki kullanabileceği de ifade edilmektedir. Buradaki “kanun” kelimesi VUK ile VUK hükümlerine tabi vergi, resim ve harç kanunlarını kapsamaktadır (VUK m.3). VUK’ta genel kuralı düzenleyen 14. maddenin başlığı “kanuni ve idari süreler” olduğundan çalışma kapsamında konuyu “kanuni süre ile idari süre” kavramları üzerinden değerlendirmek yerinde olacaktır.20 Nitekim çalışmanın önceki kısımlarında da bahsedildiği üzere, VUK hükümlerine tabi vergi, resim, harç kanunlarında açıkça belirtilerek yer alan süreler “kanuni süreler”dir ve vergi hukukunda “yasallık ilkesi” gereği kanunda açıkça belirtilmiş bir süre var ise, bu süre hakK.2020/77,24/12/2020, R.G. 08/04/2021-31448). 18 Selim Kaneti ve Diğerleri, Vergi Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019, s.150; Yusuf Karakoç, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017 s.267; Öncel ve Diğerleri, s.120. 19 Doğan Şenyüz ve Diğerleri, Vergi Hukuku, 12.b., Ekin Kitabevi, Bursa, 2021, s.228. 20 Konunun dağılmaması açısından bir idari usul kodu olan VUK’ta yer alan “süre” düzenlemesi bağlamında ayrım yapılarak izah yolu tercih edilmiştir. Oysa hukukta süreler, öngörüldüğü hukuk kolu, sürenin muhatapları, sınırları, hukuki nitelikleri ve yarattıkları hukuksal sonuçlar itibariyle aşağıda belirtileceği üzere çok çeşitli şekillerde sınıflandırılabilirler. Buna göre; • Sürelerin takdiri olup olmamasına göre: Kesin veya değişken süreler. • Sürenin yöneldikleri muhataplara göre: İdareye veya işlemlerin muhataplarına yönelik süreler. • Sürelerin sonuçlarına göre: Zamanaşımı süreleri ve hak düşürücü süreler. • Sürelerin alt ve üst sınırına göre: Asgari veya azami süreler. • Sürenin uzatılıp uzatılamayacağına göre: Olağan veya ek süreler. • Sürenin niteliğine göre: Sınırlandırıcı, hızlandırıcı ve koruyucu süreler. Bkz. Doğan Şenyüz, “Vergi İncelemesinde Zaman Bakımından Yetki”. TAAD, Yıl: 11, Sayı: 43 (Temmuz 2020), s.250.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1