161 TBB Dergisi 2022 (160) Özgür BİYAN / Güneş YILMAZ kında Cumhurbaşkanına dahi değiştirme yetkisi verilmesi mümkün değildir (Anayasa md73/4). Bu noktada kanunda açıkça yer alandan farklı süre/ler belirlenecek ise, yine kanun düzenlemesine ihtiyaç vardır. Bu konu, malum olduğu üzere tartışmaya dahi açık değildir. Ancak VUK’da ifadesini bulan “idari süre” kavramı ile kastedilen nedir ve bu tür için de aynı değerlendirme yapılabilir mi? Bahsi geçen idari süreler, idare tarafından belirlenen sürelerdir.21 İdari süreler, idarenin, kanundaki yetkilere dayanarak vermek zorunluluğunda oldukları süreleri ifade etmekle birlikte, süreyi veren organa göre “idari süre veya yargısal süre” olarak adlandırılmaktadır. Bu sürelerin özelliği ise, kanuni sürelerdekinden farklı olarak, bir sorumluluk yaratmak veya hak düşürmekten çok, mükellef veya ilgililerin bazı işlemlerinin yapılması veya bilgi edinmeleri için, idare veya yargı organlarının kendilerine zaman verilmesidir.22 Esasen kanuni süreler gibi idari ve yargısal süreler de kanundan gücünü alan sürelerdir. Yalnızca sonuçlarının tayini, tespiti ve kullandırılması yetkisi, kanuni sürelerin aksine, idare veya yargı organına bırakılmaktadır.23 Bu hususun vergi işlemleri açısından yasal dayanağını da yukarıda bahsi geçen VUK md. 14’ün 2. fıkrası oluşturmaktadır. Buna göre, VUK, “Kanunda açıkça yazılı olmayan hallerde, 15 günden aşağı olmamak şartıyla bu süreyi, …idare belirler…” düzenlemesine yer vermek suretiyle, Kanunda açıkça yer almayan veya belirtilmeyen süreler bakımından idareye verdiği yetkiyi, mükellef ya da sorumluları zora sokmaması açısından, 15 günden aşağı olmayacak şekilde kullanabileceği şeklinde bir alt sınır koymak suretiyle genel kural olarak ortaya koymuştur. Dolayısıyla buradan VUK’un süreler konusundaki genel hükmü, kanuni ve idari süreler açısından genel kuralını açıkça kaleme almıştır. Başka bir ifadeyle, hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkesi bağlamında konu değerlendirildiğinde, vergi hukukunda asıl olanın “…sürelerin vergi kanunları ile belli edilmesi” olduğu ve fakat kanunda bir süreye yer verilmemişse, idarenin alt sınırı yine VUK’da açıkça belirtilen süreden (15 gün) daha fazla bir süreyi belirleyebileceğidir. Bu bakımdan genel kural, Anayasal vergileme ilkeleri göz önünde tutulduğunda, sürenin 21 Mualla Öncel ve Diğerleri, Vergi Hukuku, 23.b. Turhan Kitabevi, Ankara, 2014, s.111. 22 Akif Erginay, Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 1988, 13. Baskı, s.99 23 Doğan Şenyüz ve Diğerleri, s.232.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1