30 Moleküler Genetik İncelemeler ve Bu İncelemeler ile Elde Edilen Verilerin Başka Ceza ... Bu veri tabanı ABD’nin federal, ulusal ve yerel düzeydeki tüm adli laboratuvarları arasında bağlantı kurarak, mevcut DNA profillerini karşılaştırıp eylemi gerçekleştirenleri belirleyebilmekte ve seri suçlar arasında ilişki kurabilmektedir. CODIS, kurulduğu tarihten beri binlerce DNA profil eşleşmesi ile davaları birbirine bağlamış ve faili meçhul olayların çözümünde kolaylık sağlamıştır.73 Tüm dünyada adli DNA analizlerinde ve veritabanı karşılaştırmalarında standart prosedür kullanmak için FBI tarafından 13 STR lokusu belirlenmiştir. İlerleyen yıllarda olay yerindeki olumsuz şartlar veya çalışma koşullarının etkisi ile analizlerde yaşanan sorunlar nedeniyle kimliklendirme ve DNA veri tabanlarında karşılaştırma için yetersiz kalan 13 STR lokusu, INTERPOL ve Birleşik Krallık’taki Adli Bilimler Servisi (Forensic Science Services) gibi kuruluşların veri tabanları için seçilen diğer lokuslar da dahil edilerek 2017 yılı itibari ile kimliklendirmede kullanılan STR lokusları yirmi ve üzerine çıkmıştır. Hâlihazırdaki DNA veri tabanlarında yer alan veriler, elde edilen DNA’ların 24 STR bölgesine ait DNA profili olup oluşturulan veri tabanında bu veriler karşılaştırılmaktadır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de adli amaçlı DNA analizlerinde 24 STR bölgesi kullanılmaktadır.74 DNA veri tabanı sistemlerinin oluşturulması eyalet veya ülkeye göre değişiklik göstermektedir. 2019 yılında INTERPOL’e dahil üye 190 ülkeden 130 ülkenin dahil edildiği ve ülke birimlerine sorularak yapılan araştırmaya göre, 89 ülkenin ceza soruşturmalarında DNA profilleme yaptığı, 70 ülkenin DNA veri tabanının bulunduğu, 31 ülkede kayıp şahıslarla ilgili özel bir veri tabanının olduğu raporlanmıştır.75 Bazı ülkelerde ağır suçlardan hükümlü olan kişilerin DNA’ları, 73 CA. Crouse/L. Bauer/T. Sessa/A. Looper/J. Sikorsky/DT. Yeatman, “Combined DNA Index System (CODIS)-Based analysis of untested sexual assault evidence in Palm Beach County Florida”, Forensic Science International: Synergy, 2019, C:1, s.253,254; CR. Hill/DL. Duewer/MC. Kline/MD. Coble/JM. Butler, “U.S. population data for 29 autosomal STR loci”, Forensic Science International Genetics, 2013, C: 7, s. 82,83; KWP. Miller/BL. Brown/B. Budowle, “The Combined DNA Index System”, International Congress Series, 2003, C: 1239, s. 617,618. 74 Guo/Shen/Tian/Jin/Jiang, s. 44; https://www.fbi.gov/services/laboratory/biometric-analysis/codis/codis-and-ndis-fact-sheet (Son erişim tarihi 20.07.2021). 75 INTERPOL Global DNA Profiling Survey 2019, s. 5 (Https://www.interpol.int/content/download/15469/file/INTERPOL%20Global%20DNA%20Profiling%20Survey%20Results%202019.pdf Son erişim tarihi: 29.07.2021) Söz konusu raporda Türkiye DNA veri tabanı bulunmayan ancak ceza
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1