83 TBB Dergisi 2022 (160) Ünal BOZDAĞ veya en yalın anlatımıyla; “vatandaşların hukuki güvenlik içinde bulundukları, devletin eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına bağlı olduğu bir sistemi anlatan”11 hukuk devleti niteliği gereği hukuki güvenlik ve belirlilik ilkelerini içerisinde barındırmaktadır. “Bir hukuk devletinde, bireyler kendilerine uygulanacak hukuk kurallarının neler olduğunu önceden bilme ve kendi davranışlarını onlara göre ayarlayabilme imkânına sahip olmalıdır. Aksi takdirde, bireyler kendilerini hukuk güvenliği içerisinde hissetmezler. Bugün hukuka uygun yaptıkları bir faaliyet, yarın kabul edilen bir kanun veya düzenleyici işlem nedeniyle hukuka aykırı hale gelebiliyorsa, bireylerin hukuk güvenliği sarsılır”.12 Bu itibarla, hukuki güvenlik ilkesi hukuk devletinin doğal bir sonucu ve gereğidir. Hukuk devletinin ve hukuk toplumunun bir unsuru olan öngörülebilirlik; “bireyin, yürürlüğe konulacak olan hukuk normlarının nasıl bir içeriğe sahip olacağını önceden tahmin etmesini değil, yürürlükte bulunan hukuk normlarını bilmesini ifade eder”.13 Sonradan yapılacak değişiklikleri tahmin etmesi beklenemez. Yürürlükte olan yasal mevzuat çerçevesinde haklarını araması ve koruması beklenir. Davranışlarını yürürlükteki düzenlemelere göre şekillendirir. Anayasa Mahkemesi verdiği bir kararda14 bu kavramları şu şekilde tanımlamaya çalışmıştır; Hukuki güvenlik ile belirlilik ilkeleri, hukuk devletinin önkoşullarındandır. Kişilerin hukuki güvenliğini sağlamayı amaçlayan hukuki güvenlik ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar. Belirlilik ilkesi ise, yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olma11 Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 12. Bası, Yetkin Basımevi, Ankara, 2011, s. 123. 12 Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 14. Bası, Ekin Basım Yayım Dağıtım, Bursa 2013, s. 87. 13 Abdullah Sezer, Emrah Kırıt, Oya Boyar, Hukuk Devleti, 1. Bası, Atra Matbaacılık, İstanbul, 2013, s.59. 14 Anayasa Mahkemesi Kararı için Bakınız; https://kararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr/BB/2012/1035, E.T.: 01.11.2021.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1