167 TBB Dergisi 2023 (167) Şerife YILDIZ AKGÜL rara göre orantısız ve düşük kaldığı, duyulan elem ve ıstırabı kısmen de olsa giderecek düzeyde olmadığı ve manevi tazminat isteminin tamamına hükmedilmesi gerektiği,106 uğranılan zarara göre orantısız ve düşük kaldığı, duyulan elem ve ıstırabı kısmen de olsa giderecek düzeyde olmadığı, olay şartları ve davacının durumu göz önüne alınarak yeniden takdir edilmesi gerektiği,107 davacıların yakınlarının 32 yaşında şehit olduğu, eşinin genç yaşta dul kaldığı, henüz 6 ve 4 yaşında olan çocuklarının babasını kaybettiği göz önünde bulundurularak davacıların tüm hayatları boyunca yaşayacağı acı ve üzüntü nedeniyle manevi varlıklarında meydana gelen zararın giderilebilmesi için makul ve hakkaniyetli bir miktarda manevi tazminata hükmolunması gerekirken yetersiz miktarda manevi tazminata hükmedildiği108 gerekçeleriyle bozma kararları vermiştir. Belirtmek gerekir ki idari yargı yerlerince düşük miktarlarda manevi tazminata hükmedilmesi sonrasında bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi ya da AİHM tarafından ihlal kararı verilmesine neden olmakta ve manevi tazminata hükmedilebilmektedir. Nitekim Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin109 41. maddesinde AİHM’ye Sözleşme ve Protokollerinin ihlal edildiğine karar verirse ve ilgili devletin iç hukuku bu ihlalin sonuçlarını ancak kısmen ortadan kaldırabiliyorsa, Mahkeme, gerektiği takdirde, zarar gören taraf lehine adil tazmin verme yetkisi çerçevesinde manevi tazminata hükmedebilmektedir. Yine Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru üzerine yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine manevi tazminata hükmedebilmektedir (6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, m. 50/2) Manevi tazminat, AİHS’nin 2. maddesinde yer alan yaşam hakkı bakımından devletin pozitif yükümlülüklerinin usuli boyutunun bir gereğidir. Yaşam hakkının korunması konusunda devletin pozitif yükümlülüklerinin usuli boyutu konusunda ikili bir ayrım yapılmaktadır. 106 Danıştay 10. Daire, 06.06.2022, Esas: 2017/2903, Karar: 2022/3044; Danıştay 10. Daire, 06.06.2022, Esas: 2017/2910, Karar: 2022/3046, www.danistay,gov.tr 107 Danıştay 10. Daire, 06.06.2022, Esas: 2017/2860, Karar: 2022/3045, www. danistay,gov.tr 108 Danıştay 10. Daire, 30.05.2022, Esas: 2017/2968, Karar: 2022/2893, www. danistay,gov.tr 109 https://www.echr.coe.int/documents/convention_tur.pdf
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1