169 TBB Dergisi 2023 (167) Şerife YILDIZ AKGÜL yerlerinin mağduriyetleri giderecek şekilde manevi tazminat miktarını takdir etmeleri yüksek yargı yerlerinin iş yükünü azaltacağı gibi sosyal hukuk devletine de uygun bir yaklaşım olacaktır. 2. Manevi Tazminat Miktarının Artırılmasına Yönelik Mekanizmalar Tam yargı davalarında dava açılırken talep edilen tazminat miktarının belirtilmesi gerekir (İYUK, m. 3/2-d). Manevi tazminat miktarının 2013 yılında yapılan değişiklik115 sonrasında nihai karar verilinceye kadar bir kereye mahsus olmak üzere artırılması mümkündür. Söz konusu düzenlemede maddi tazminat-manevi tazminat ayrımı yapılmadığı için manevi tazminatın da artırılabileceği kabul edilmektedir.116 Kanun yolu aşamasında, değişikliği yürürlüğe girdiği tarihte derdest olan davalar hariç (Geçici m. 7/1), manevi tazminat miktarının artırılması mümkün değildir. Nitekim Danıştay temyiz dilekçesi ile dava konusu işlem nedeniyle uğranılan zarar için manevi tazminat talep edilmesini, davanın genişletilmesi yasağı kapsamında ele almaktadır.117 Bununla birlikte istinaf aşamasında ya da kanun yolu üzerine verilen karardan sonra davanın ilk derece mahkemesince yeniden incelenme aşamasında tazminat talebinin artırılmasının mümkün olduğu kabul edilmektedir.118 Kanaatimizce bölge idare mahkemelerinin ilk derece mahkemelerinin kararlarını kaldırarak dosyayı ilk derece mahkemelerine iade ettikleri ya da istinaf talebini haklı bularak yeniden karar verdikleri aşamalarda tazminat miktarının artırılması mümkün olmalıdır. Ancak tazminat talebine ilişkin olmayan diğer konularda verilen bozma kararlarında tazminata ilişkin kısmı onanmış olacağı için miktar artırımında bulunulamaz. Yine bozmaya uyma kararı verilmesi halinde de bozma gerekçesi dikkate alınarak değerlendirilme yapılması gerektiği kanaatindeyiz. 115 11.4.2013 tarih 6459 sayılı Kanun’un 4 maddesi ile İYUK’un 16. maddesinin 4. fıkrasına eklenen cümle şu şekildedir: “Ancak, tam yargı davalarında dava dilekçesinde belirtilen miktar, süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin nihai karar verilinceye kadar, harcı ödenmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere artırılabilir ve miktarın artırılmasına ilişkin dilekçe otuz gün içinde cevap verilmek üzere karşı tarafa tebliğ edilir”. 116 Kaplan, s.333. 117 Danıştay 5. Daire, 20.06.2022, Esas: 2022/4759, Karar: 2022/5093, www. danistay,gov.tr 118 Kaplan, s.332.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1