Türkiye Barolar Birliği Dergisi 167.Sayı

16 Tarih ve Hukuk Perspektifinden Fransız Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi sayısının %12.5 oranında oy almış adaylar katılabilir. Eğer hiçbir aday kayıtlı seçmenlerin %12.5’u oranında oy alamamışsa en çok oy alan 2 aday, 2’den fazla bu şartı sağlamış aday varsa bunların hepsi ikinci tura katılır.40 Bu seçim sistemine göre örneğin bir semtten sadece bir milletvekili çıkacaktır ve o semtin bağlı olduğu ilçeden 5 milletvekili çıkacak olsa dahi çoğunluğu sağlamış olan parti her semtte çoğunluk olacağı için her semtteki bütün milletvekillerini toplayacaktır. Örneğin bir parti %20 oranında kitleye sahip olsa da her milletvekili için azınlıkta kalıp kaybedeceği için oransal olarak bu 5 milletvekilinden 1’ini dahi kendinden seçtirme ihtimaline sahip olamayacaktır. Bu seçim sistemi çok açık bir şekilde küçük partileri elimine etme amacı gütmektedir. Örneğin Ulusal Cephe, yeşiller, komünistler temsil ettikleri oranın altında sandalye alabilmektedirler.41 Bu seçim sistemine göre temsilde adalet yerine yönetimde istikrar ilkesi tercih edilmiştir. Mecliste parçalı bir görünüm oluşması hemen hemen imkânsızdır. Oyların büyük partilere kanalize edilmesi parlamentoda ezici çoğunlukların oluşmasına sebep olmaktadır. Sözgelimi son 6 parlamenter seçim sonucuna göre oluşan çoğunluklara bakalım; 1988’te sosyalistler %47.7, 1993’te General De Gaulle’cü sağcılar %44.5, 1997’de sosyalistler %43.3, 2002’de Jacques Chirac’ın genel başkanı olduğu sağcı UMP %63.3, 2007’de Sarkozy’nin genel başkanı olduğu sağcı UMP %54.3 ve 2012’de sosyalistler %57.37 oranı ile çoğunluk elde etmişlerdir.42 Bu sebeple mecliste ciddi anlamda bir uyum söz konusu olmaktadır. Meclisle uyumlu hükümetler oluşmaktadır. Ülke yönetimi hükümet ve meclis çoğunluğunun uyumuna göre yönetilmekte çatışmalar ise meclisteki genellikle halkın %20-40 civarındaki kısmını temsil eden ana muhalefetle ve/veya eğer cumhurbaşkanı zıt ideolojide ise hükümet ile cumhurbaşkanı arasında gerçekleşmektedir. Ancak her iki ihtimalde de anayasaya göre yetkilerle donatılmış olan ve mecliste çoğunluk olduğu için yasama organının yetkilerini kullanan parti ve onun oluşturduğu hükümet karşısında muhalefetin pek de karşı koyma imkânları yoktur. Azınlığın açık şekilde ezilmesine ve kendi görüşlerini gerçekleştirmesine büyük engeller vardır. Çoğunluğun her kararı denetimsiz bir şekilde almasını önleyebilmek için Fransız 1958 Anayasası’nın 61. 40 http://fr.wikipedia.org/wiki/Elections_legislatives_en_France 41 Jacqué, a.g.e., s.173 42 http://fr.wikipedia.org/wiki/Elections_legislatives_en_France

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1