20 Tarih ve Hukuk Perspektifinden Fransız Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi “Başkanın programı” olarak sunulmaktadır. Bu işin doğasına da uymaktadır çünkü seçim sırasında cumhurbaşkanı halka bir program sunmuş ve birtakım vaatlerde bulunmuştur. Cohabitation durumunda ise cumhurbaşkanının konumu geri plana itilir ancak tamamen kaybolmaz.46 Cumhurbaşkanı başbakanı atar. Hükümet istifa etmiş ise hükümetin görevine son verir. Başbakanın önerisi üzerine bakanları atar ve onların görevine son verir (m.8). Cumhurbaşkanı bakanlar kuruluna başkanlık eder (m. 9). Bu maddeye göre cumhurbaşkanı her ne kadar hükümetin üyesi olmasa da bakanlar kuruluna başkanlık yapar. Eğer kurulmuş olan bu hükümet zaten cumhurbaşkanının partisinin mensupları olan kişilerden müteşekkil ise bakanlar kurulunu ve hükümeti cumhurbaşkanı yönetir. Yasaları yapan ve hükümeti denetleyen meclis olduğu için meclisin çoğunluğunun desteğine sahip olmak ve gerektiği zaman meclise ulaşabilmek önemlidir. Partisini bırakıp cumhurbaşkanı olan siyasetçiler kendi partileriyle ve mecliste iletişimlerini devam ettiremedikleri için ülkeyi başbakanken yönettikleri gibi yönetememişler ve zamanla güç dengelerinin değişmesi sonucu yavaş yavaş geri plana çekilmek zorunda kalmışlardır. Fransızlar bunu da öngörerek cumhurbaşkanına ekstra birtakım yetkiler daha vermişlerdir. • Anayasanın 11. maddesi uyarınca cumhurbaşkanı hükümetin teklifi ile bir kanun tasarısını referanduma sunabilir. Hükümet ise bu teklifini ya meclis görüşmeleri yapılırken cumhurbaşkanına ulaştırır ya da her iki meclisin bir önerisi olarak ortaya atar. Şu hâlde burada söz konusu olan şey duruma göre değişen bir yetkidir. Bu ya cumhurbaşkanıyla hükümetin bir ortak yetkisi olarak ortaya çıkar ya da cumhurbaşkanıyla parlamentonun bir ortak yetkisi şeklini alır. Burada inisiyatif hükümetle parlamentonun elindedir. Cumhurbaşkanı onların önerilerini isterse kabul eder, fakat onların fikrini almadan hareket edemez. 47 • Cumhurbaşkanı başbakana ve meclise danıştıktan sonra ulusal meclisi feshedebilir (m. 12). 1 yıl içerisinde daha önce meclis fes46 Barilari-Guédon, a.g.e., s. 190, 191, 192 47 Duverger, a.g.e., s.126
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1