24 Tarih ve Hukuk Perspektifinden Fransız Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi Anayasa’nın 19. maddesinde numeris clausus (sınırlı sayılı olarak) olarak cumhurbaşkanının karşı imzaya ihtiyaç duymadan yapabileceği belirtilen işlemler dışındaki bütün işlemlerinde başbakan karşı imza yetkisine sahiptir. Çünkü cumhurbaşkanı siyasi ve hukuki olarak sorumsuz olduğu için onun sorumluluğu başbakana aktarılmaktadır. Başbakanın cumhurbaşkanının karşı imzasıyla kullandığı önemli yetkiler şunlardır; bakanların atanması, parlamentoyu olağanüstü toplantıya çağırma, anayasa değişikliği prosedürünü başlatmak (Anayasayı değiştirme girişiminde bulunma yetkisi Başbakanın teklifi üzerine Cumhurbaşkanına ve Parlamento üyelerine aittir.-m. 89-) … Güçler ayrılığı ilkesine göre yasama organı olan parlamento yasaları yapar, yürütme organı halkın temsilcilerinin yapmış oldukları yasaların uygulamaya geçirilmesini sağlarlar. Ancak Fransız 5. Cumhuriyetinde hükümetin parlamento ile yasama konusunda çok çapraşık ve bir o kadar da karmaşık ilişkileri vardır. Yürütme organının yasama organı ile ilişkileri başlığı altında bu konuyu ayrıntılı olarak değerlendireceğiz ancak burada hükümetin yetkilerine genel olarak değinelim. Öncelikle meclis gündemi çoğunlukla hükümet tarafından belirlenir. Yasa yapma inisiyatifi de hükümettedir. Sıradan yasaların %80’i hükümet orijinlidir. Bakanlar kurulunun hazırladığı yasa tasarıları yasama organından geçmekte ancak inisiyatif hükümette olmaktadır. Yani normal yasaların yapılmasında dahi hükümetin ciddi bir ağırlığı vardır. Bununla birlikte kararnameler ve tüzükler hükümetin genel düzenleyici işlemler yapabilmesine fırsat vermektedir. Klasik parlamenter sistemlerde olmayan özgün bir özellik daha vardır. İngiliz parlamenter sisteminde yasama organının yasama yetkisi sınırsızdır. İngiltere’de “Parlamento her şeyi yapabilir fakat bir erkeği kadın yapamaz” denir.53 Parlamenter sisteme göre ve güçler ayrılığı ilkesine göre halkın oyunu almış, demokratik meşruiyete sahip halkın temsilcileri yasama organını oluşturur ve meclis böylece yasaları yapar. Yapılan yasalara ket vurulamaz çünkü halkın iradesine ket vurulamaz. Bu sebeple meclis her konu hakkında genel düzenleyici şekilde objektif kurallar öngörür. Yasama organının sınır olmadan her 53 Duverger, a.g.e., s.83
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1