58 Sosyal Medya Düzenlemesi İçin Bir Türkiye Denemesi yana daha önce de belirttiğimiz gibi insanları kandırmak ve onları yönlendirmek için yalan haber ve dezenformasyon kullanılagelmiştir. Fakat post-truth dönemde hakikatin yerini alan gerçek dışılığın temel sebebi internetin bu denli hızlanmasıdır. Gerçek dışılığın bu kadar rahat ve hızlı yayılmasının ana sebebinin de günümüz dünyasında sosyal medya olduğunu iddia etmek yersiz olmayacaktır. Sosyal medya kullanıcıları kaynağını araştırmadan gerçek dışı haberleri çok hızlı bir şekilde bir an önce paylaşma arzusuyla yaymaktadır.32 Dolayısıyla bu kadar hızlı bir platformda paylaşılan enformasyon miktarını göz önüne alacak olursak bilgi kirliliğinin kaçınılmaz olacağını saptamak çok da zor değildir.33 Bilgi kirliliği başka bir sorun olmakla birlikte buradaki daha büyük sorun bu bilginin yanlış veya yalan olmasıdır. Çünkü yayılan bu yanlış ya da yalan haberler istemli veya istemsiz bir şekilde birilerinin menfaatine zarar vermektedir. Kişilerin kendilerine yakın olduğunu düşündüğü görüş ve inançları düşünmeden sabırsızca paylaşmaları olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir. Bunun sonucunda zarar gören kişilerin zararlarını gidermek bazen çok zor bazen de imkansız olmaktadır. Bu nedenle yalan haber ve dezenformasyon için alınacak önlemler bilgi kirliliğinin temizlenmesinden daha öncelikli ve önleyici olmalıdır. Yalan haberi ve dezenformasyonu kendi oluşturduğumuz kıstaslarla tespit etmek ve onların etkilerini belirlemek açısından birkaç örnek vermekte fayda vardır. Covid-19 pandemi sürecinde sosyal medya paylaşımları dünya çapında önceki yıllara nazaran çok daha fazla olmuş ve hatta altın çağını yaşamıştır. Sosyal medya paylaşımlarının bu denli kontrolsüz artması beraberinde yalan, yanlış ve yanıltıcı bilgi ve habere de kaynaklık etmiştir. Türkiye özelinde ise 2021 yılında yaşanan büyük çaplı orman yangınları sırasında bazılarının haber değeri de olan birçok dezenformasyon yapılmıştır. Sözgelimi 29.07.2021 tarihinde paylaşılan Türkiye’deki yangınların kundaklama olduğunu gösterdiği iddia edilen bir video Twitter’da paylaşılmıştır. Nitekim bu video aslında 2020 yılı ağustos ayında yapılan planlı yakma yöntemin32 Aydın, s. 79. 33 Ahmet Ayhan/Gülsüm Erken, “Siyasal İletişimde Dezenformasyon Ve Sosyal Medya: Bir Doğrulama Platformu Olarak Teyit.Org”, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, S. 29, Y. 2018, s.205.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1