196 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Ayşen SEYMEN ÇAKAR
195
ifadesinin belirginleştirilmesi amacıyla veya bu suç tipiyle ilgili olarak
Birleşmiş Milletler tarafından pek çok uluslararası sözleşme imzalan-
mıştır. Tüm bu çalışmaların sonucu olarak insanlığa karşı suçlar, Roma
Statüsü’nde ayrıntılı şekilde yer almıştır. Suçun unsurları ve suç fiille-
ri Statü’de ayrıntılı şekilde açıklanmakla birlikte suç fiilleri sınırlı bir
şekilde sayılmamış ve ‘diğer insanlık dışı fiiller’ ifadesi ile suç kapsa-
mının genişletilebilmesi imkanı sağlanmıştır. Bu ise hukuki güvenlik
ilkesine ve kanunilik ilkesine aykırı bir durumdur. Her ne kadar amaç
suçların cezasız kalmasını önlemek dahi olsa bu şekilde bir belirsizlik
yaratmak hukuken savunulamayacak bir tutumdur.
Roma statüsü ile sürekli nitelikte bir uluslararası ceza mahkeme-
sinin kurulması ve uluslararası nitelikte suçların tanımlanması, yani
suçların, cezaların ve yargılama usulünün önceden belirli olması kişi-
ler için büyük bir güvence niteliğindedir. Sürekli nitelikte bir ulusla-
rarası ceza mahkemesi kurulmadan önce, uluslararası nitelik arzeden
suçların yargılanması için sadece mevcut olaya ve sanıklara yönelik,
suçun işlenmesinden sonra oluşturulan olağanüstü nitelikte mahke-
melerin kurulması yoluna gidilmiştir. Bu mahkemelerin statüleri ve
dolayısıyla kabul ettikleri suçlar ve suç unsurları birbirinden farklıdır.
Örneğin bir mahkeme statüsünde suçun unsurları daha kapsamlı iken
diğerinde daha dardır. Bu gibi net olmayan durumlar hukuka bakı-
şı etkiler ve hukuka olan güveni sarsar. Bir eylem bir durumda suç
iken diğerinde suç olarak tanımlanmıyorsa, yani suç konusunda açık-
lık yoksa toplumların hukuka olan inancı sarsılabilir. Mahkemelerin
hukuki olmaktan çok siyasi saikli olduğu düşünülebilir ki; çalışmada
belirtilen olağanüstü nitelikteki bu mahkemelerin güçlülerin adaletini
temsil ettiği ve savunduğu yönünde eleştiriler ileri sürülmüştür. İşte
bu gibi durumlara ve yorumlara sebep olmamak için uluslararası ceza
mevzuatının tartışmaya yer bırakmayacak şekilde netleştirilmesi ge-
rekmektedir ki Roma Statüsü bunu büyük ölçüde başarmıştır.
KAYNAKLAR
Alpkaya Gökçen,
“BM’de Irksal Ayrımcılık Yasağı, Erken Uyarı ve Soykı-
rım Suçunun Önlenmesi”
, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 66,
No. 3, 2011, s.1-27