261 / 441
Seçim Sistemimiz, Seçim Şaibeleri ve Öneriler
260
seçim sonuçlarına CHP, DYP, MHP ve YTP’nin de itiraz ettiğini ve çöp
bidonlarında mühürlü oyların bulunduğunu bildirmiştir. Uçar, Dikili
Lisesi önündeki çöp bidonunun yanında bir vatandaşın dağınık halde
mühürlü oy pusulaları bulduğunu, oy pusulalarının arkasının mühür-
lü olduğunun tespit edildiğini ve konunun Emniyet Müdürlüğü’ne
aktarıldığını, savcılığın olay yerinde inceleme yapılması ve tutanak tu-
tulması için talimat verdiğini belirtmiştir. Yüksel Uçar, 12.500 nüfusa
sahip olanilçede10.431 kişinin seçmen olarak oy kullandığını belirte-
rek, ‘’seçim günü dışarıdan adam getirildiğini, ayrıca ölüler adına da
oy kullandırıldığını saptadık’’ iddiasında bulunmuştur.
47
2009 yılı mahalli seçimlerinde adayların birbirine çok yakın oy aldı-
ğı Adana’da üç okuldaki çöp konteynerinde oy pusulaları ve tutanaklar
bulunması üzerine seçimi dört puan farkla kaybeden CHP’nin büyük-
şehir adayı Ümit Özgümüş, konuyu yargıya taşımıştır.
48
Bu ve benzeri
iddialar Türkiye’nin birçok bölgesinde gündeme taşınmıştır. Ancak ba-
sına yansıyanlar sadece tespit edilebilen iddialarla sınırlı kalmıştır.
Seçim hileleri konusundaki şüpheler sadece genel ve mahalli se-
çimlerle sınırlı olmayıp, referandumlarla da doğrudan ilgilidir. Zira
tüm referandumlarda mevcut seçim sistemi altyapısı ve usulleri kul-
lanılmaktadır.
Yüksek yargı organlarının iktidarın eline geçmesi sonucunu do-
ğuran, 12 Eylül döneminin yargılanmasının önünü açan referandu-
mundaki bazı uygulamalar halkın bir bölümünün haklı tepkisine ne-
den olmuştur. Referandum tarihi olarak 12 Eylül gününün seçilmesi
suretiyle 12 Eylül’de mağduriyet yaşadığı için 12 Eylül’e tepki duyan
kitlelerin hayır oyu vermeleri yönünde bu kitleler üzerinde bir tür
psikolojik baskı kurularak 12 Eylül’den rövanş alma dürtüsü hareke-
te geçirilmiştir. Diğer yandan hayır oyu verecekler bile evet mührü
basmak zorunda bırakılarak oy kullanan halkta kafa karışıklığı yaratıl-
mıştır. Konuyu gündeme taşıyan Hürriyet yazarı Ayşe Arman “evet”
ve “hayır” seçenekleri bulunan bir referandumda basılacak mührün
üzerinde “evet” yazmasının oy kullananları ikilem içinde bıraktığını,
ayrıca “sen hayır da desen, sonuç evet çıkar” hissi uyandırarak bir tür
psikolojik baskı etkisi yarattığını köşesine taşımıştır.
49
Aynı konu Ne-
47
”Dikili’de Seçimlere itiraz”, İHA/İzmir, 30 Mart 2004
48
”Çöp konteynerinden oy pusulaları çıktı”, Milliyet, 31 Mart 2009
49
AyşeArman,“Referandummühründe neden ‘Evet’ yazıyor?”, Hürriyet, 11.08.2010