TBB Dergisi 111. Sayı

TBB Dergisi 2014 (111)

Cem Barlas ARSLAN

239

lara doğru kaydırıldığı görülmektedir

. Türk vergi sistemi de bu esas

çerçevesinde şekillenmiştir. Bu bağlamda, mükelleflerin tutacakları

kayıtlar ve belge düzeni, vergilendirmenin nihai amacı olan vergi bor-

cunun tahsili açısından önem taşımaktadır.

Vergilendirme işlemlerinde, vergiyi doğuran olayın maddi so-

nuçlarının gerçeği yansıtması, olayın meydana geldiği anda belgeye

bağlanması ile mümkün olmaktadır. Defter tutma ödevinin tamamla-

yıcısı niteliğinde olan belgelendirme, kanunda “belge düzenine uyma

ödevi” olarak yer almaktadır. Öte yandan mükelleflerin vergiye tabi

işlemleri, bir özel hukuk ilişkisi ortaya çıkarmakta ve düzenlenen bel-

geler vergiyi doğuran olayın tespitinde birincil derecede önemli olup,

taraflar açısından delil niteliği taşımaktadır

VUK uyarınca düzenlenmesi gereken belgelerden birisi de gider

pusulasıdır. Gider pusulası fatura düzenleme yetkisi olmayanlar ile

yapılan alım-satım işlemlerinde düzenlenmekte ve Kanun uyarınca

fatura hükmünde olmaktadır.

A. GİDER PUSULASININ TANIMI

Gider pusulası; fatura vermek ve almak mecburiyetinde olan mü-

kelleflerin, fatura verme yükümlülüğü olmayanlardan aldıkları mal ve

hizmetlere yönelik olarak düzenledikleri, fatura hükmündeki kanuni

bir belgedir. VUK’un 234. maddesinde gider pusulası;

“Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle

defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:

Vergiden muaf esnafa;

Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi

yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf

esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf

tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher

gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.

Fatih Saraçoğlu, “Belge ve Kayıt Düzeninin Genel Nitelikleri, Kayıt Düzeninin

Türkçe Olması Zorunluluğu”, Maliye ve Sigorta Yorumları Dergisi, S. 426, 15

Ekim 2004, s. 72.

Doğan Şenyüz, Vergi Hukuku, Ekin Kitabevi, Bursa - 2005, s. 107.