TBB Dergisi 116.Sayı

TBB Dergisi 2016 (116)

Aydın AKGÜL

Nitekim kişisel verilerinin korunması konusunda Avrupa’da çığır

açan en önemli bir kavram olan

“enformasyonel self-determinasyon hakkı

”

Alman Anayasa Mahkemesi’nin 1983 yılında verdiği “Census-Nüfus

Sayımı” kararında oluşturduğu, insan onuru ile kişiliğinin serbestçe

geliştirilmesi hakkına dayandırdığı bir kavramdır

. Mahkeme, Al-

man Anayasası’nın, insan onurunun korunması ile kişinin maddi ve

manevi varlığını geliştirme hakkına ilişkin maddelerini yorumlaya-

rak, bireyin kişilik hakkının temelini oluşturan bu iki kavramın, en-

formasyonel self-determinasyon hakkını da içerdiği

, herkesin kendi-

sine ait verilerin kullanımı ve devri konusunda esas olarak belirleme

hakkına sahip olduğu sonucuna varmıştır

İnsanlığın başlangıcından itibaren aslında unutma bir kural, hatır-

lama ise istisna olmuştur. Ancak, dijital teknoloji ve global ağlar saye-

sinde bu kural tersine dönmüştür. Bugün, oldukça yaygınlaşan tekno-

loji sayesinde, unutma istisna, hatırlama ise olağan haline gelmiştir

Kişisel verilerin korunması hakkının tarihsel süreçteki gelişimi

ile nihayetinde korunması arzulanan ve amaçlananın, bireyin kişisel

verilerinin korunması olduğu hususları birlikte dikkate alındığında,

“unutulma hakkı”na ayrı bir hak olarak neden ihtiyaç duyulduğu so-

rusu akla gelmektedir.

Kişisel verilerin korunması hakkının temel unsurları arasında yer

alan bireyin kişisel verilerine yönelik sildirme hakkı, yaşamını özgür-

ce sürdürmesi adına her zaman yetmeyebilmektedir. Her türlü kişisel

verinin sınırsız biçimde kayıt altına alındığı bir kere kayıt altına alın-

masından sonra hızlı ve geniş paylaşım nedeniyle ortadan kaldırılma-

sının oldukça zor olduğu günümüz teknolojisinde, bireyin üçüncü ki-

şilerin gözetiminden kurtulma ve dolayısıyla yaşamını özgür biçimde

sürdürebilme isteği unutulma hakkına olan ihtiyacı ortaya çıkarmak-

tadır.

JulieRingelheim,ProcessingDataOnRacialorEthnicOriginForAntidiscrimination

Policies: How to Reconcile the Promotion of Equality with the Right to Privacy,

NYU School of Law, New York 2006, s.25.

Hüseyin Can Aksoy, Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel

Verilerin Korunması, Çakmak Yayınevi, Ankara 2010, s.71.

Şimşek, s.116-117.

Viktor Mayer-Schönberger, Delete: The Virtue of Forgetting in the Digital Age,

Princeton University Press, USA 2011, s.2.