559 / 617
Teşkilat Yapısı, İşleyişi ve Cezaya Alternatif Tedbirlerin Uygulanması Açısından İngiltere ...
558
den çok aktörün birleşmesiyle oluşan bir network görünümü çizmekte.
Bu networkde sivil toplum ve yerel yönetimler, eskisinden çok daha
fazla ön planda. Aslında çocuğa “adli vaka” olarak bakan eski para-
digmanın yerini alan “Adli Refah” yaklaşımının bu türden bir yapıyı
gerektirdiğini söylemek yanlış olmaz. İngiltere, Çocuk Adalet Sistemi-
nin yönetimi için kurulan yapı ve hizmetin yürütülmesi için oluşturu-
lan birimler ile ilginç bir örnek teşkil ediyor. Ancak İngiltere modelini
incelenmeye değer kılan tek özellik teşkilat değil. Aynı zamanda İngi-
liz Çocuk Adalet Sistemi, suça sürüklenen çocuklara uygulanabilecek
cezai yaptırıma alternatif adli ve idari tedbirler konusunda çok zengin
bir seçenekler listesine sahip. Bu gerekçelerle makalede ilk olarak teş-
kilat yapısını anlayabilmek için İngiltere Çocuk Adalet Sistemindeki
önemli kurumları oluşumlarına, işlevlerine ve idari-yargısal teşkilat
içindeki yerlerine bakarak tanıyacağız. İkinci bölümde ise cezai yap-
tırıma alternatif olan rehabilite edici tedbirleri ve nasıl uygulandığını
inceleyeceğiz.
Çocuk Adalet Sisteminin teşkilatına ilişkin bilgileri asıl olarak iki
şekilde kategorize edip sıralayabiliriz. İlk kategorideki bilgiler ülke
çapındaki yargı örgütünün ve özel olarak çocuk adalet sisteminin ha-
ritasını çizmeye yönelik genel bilgiler. Bunun ardından gelen bilgiler
ise çalışmalarına bizzat katılıp gözlem yapma imkânı bulduğum yerel
birimlere ait.
I- GENÇLİK ADALET SİSTEMİ VE YARGI ÖRGÜTÜ
Gençlik Adalet Sistemine ilişkin açıklamaların anlaşılabilmesi
için öncelikle ana hatlarıyla adalet sistemi ve yargı örgütüne bakalım.
Basit nitelikli ceza ve hukuk davaları, Sulh Mahkemeleri diyebi-
leceğimiz “Magistrates Court” mahkemelerinde görülür. Üç yargıçlı
bu mahkemelerde hüküm, yargıçların ortak kararıyla kurulur. Jüri,
bu mahkemelerde yoktur. 18 yaşından küçüklerle ilgili davalar bu
mahkemelerin bir türü olan Gençlik Mahkemelerinde görülür (Youth
Court). Davaların % 95’ine bu mahkemeler bakar. Sulh Mahkemele-
rinin vermiş olduğu kararlara ilişkin itirazlar; hukuk davası ise Yük-
sek Mahkemeye (High Court) ceza davası ise Kraliyet Mahkemesine
(Crown Court) yapılır. İki yıldan fazla hapis cezası gerektiren fiiller
(tecavüz, adam öldürme, silahlı soygun vb.) kraliyet mahkemelerinde