205 / 473
Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)
204
TCK’da düzenlenen rüşvet suçunun tüm unsurlarına ve cezasına atıf
yapılmaktadır. Diğer bir anlatımla AsCK m.135’de, suçun unsur ve ce-
zaları bakımından maddenin içi kanun koyucu tarafından doldurul-
mamış, bu boşluk genel ceza kanununda yer alan rüşvet suçuna atıf
yapılarak tamamlanmıştır.
2
Suçun askerî suç niteliğine gelince; doktrinde asker olmayan kim-
seler tarafından da işlenebilen, askerî bir menfaati korumak amacı gü-
den, askerî bir hizmet veya görevin ihlali suretiyle işlenmesi gerekli
olmayan ve yapılan atıf dolayısıyla unsurları kısmen ya da tamamen
genel nitelikteki kanunlarda öngörülmüş askerî suçlar ‘
askerî suç ben-
zerleri’
olarak tanımlanmıştır.
3
Bu tanıma göre, AsCK m.135 unsurları
tamamen genel nitelikte bir kanun olan TCK’ya atıfta bulunduğundan
bu özelliği itibarıyla askerî suç benzeri niteliğindedir.
4
Bu durumda AsCK m.135 ile TCK’da düzenlenen rüşvet suçu ara-
sında bir fark olup olmadığı sorgulanabilir. Doktrindeki görüşlerde,
maddenin düzenlendiği ‘
Hizmet ve Vazifenin İhlali’
konulu
fasıl başlı-
ğından yola çıkılarak, AsCK m.135’e askerî suç niteliği veren tek şeyin,
suçun askerî hizmete ait bir vazifenin ihlali kapsamında işlenmesi ol-
duğu açıklanmıştır.
5
Kanaatimizce bu fark dışında suçun ileride ince-
lenecek failleri de bu ayrıma dahil edilmelidir.
Burada açıklanması gereken bir başka nokta, AsCK m.135’in atıfta
si hakkında dikkatsizlik ve nizamlara ve emirlere talimatlara riayetsizlik dolayı-
sıyla başkasının yaralanmasına veya ölmesine sebep olanlar hakkında Türk Ceza
Kanunu’nun 455 ve 459 uncu maddelerine göre ceza verilir”.
2
Doktrinde bu husus eleştirilmiştir: “…Alman Askerî Ceza Kanunu’nda rüşvete ait
hükümler ayrıca yazılıdır: «140: her kim hizmet ve vazifenin ihlâlini ihtiva eden
bir fiil için, hediye veya sair menfaatler alır, ister, vadettirirse rüşvet dolayısile
beş seneye kadar kürek cezasile cezalandırılır. Az vahim hallerde üç aya kadar
hürriyeti tahdit eden bir ceza hükmolunur.» Bizim kanunumuza bu suçun ayrı-
ca konulmaması büyük bir noksandır, muğlak bir ifade ile yazılmış olan 135inci
maddedeki rüşvet suçunun hangi işlere dair olacağı gösterilmemiş olduğundan
bu noksanın giderilmesi için gerekli değişiklikler yapılmalıdır” (Rıfat Taşkın,
Askerî Ceza Kanunu Şerhi, Ankara, 1941, s.232).
3
Sahir Erman, Askerî Ceza Hukuku, İstanbul, 1983, s.151; Zeynel Kangal, Askerî
Ceza Hukuku, 2.Baskı, Ankara, 2012, s.91; Olgun Değirmenci, Askerî Ceza ve Di-
siplin Hukuku, 2.Baskı, Ankara 2014, s.109.
4
Kangal, s.92.
5
Taşkın, s.232; Benzer görüş Orhan Çelen, Notlu, Açıklamalı, İçtihatlı, Örnekli,
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, Askerî Ceza Kanunu, Türk Silahlı
Kuvvetleri Disiplin Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve İlgili
Mevzuat, Ankara, 2013, s.454.