Dergi 129

TBB Dergisi 2017 (129)

Seher ÇAKAN

kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, düzenin korunması, suç işlenmesi-

nin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin

korunması için gerekli bir tedbir olması durumunda söz konusu olabilir.”

Bu madde hem “özel hayatı” hem de “aile hayatını” korunmasını

güvence altına almaktadır. Bu maddenin 2. fıkrasından anlaşılacağı

üzere mutlak bir hak değildir. Kanunla öngörülmüş, demokratik bir

toplumda gerekliyse ve 8(2)’de sayılan amaçlardan biri gerçekleştiği

takdirde taraf devletler her zaman bu hakka müdahale edebilecektir.

Mahkeme “özel yaşam” kavramının tanımlanamayacak şekilde

geniş anlamlı bir terim olduğunu kabul etmektedir. Özel yaşam kişi-

nin maddi ve manevi bütünlüğünü kapsamaktadır.

Kişinin vücut ve

ruhsal bütünlüğüne yönelik fiziksel ve cinsel saldırılar, tıbbi müdaha-

leler, şeref ve itibarını etkileyen saldırılar maddi ve manevi bütünlük

kapsamında değerlendirilmektedir.

“Çok küçük çapta da olsa yapı-

lan tıbbı bir müdahale” maddi ve manevi bütünlüğün ihlal edilmesine

neden olabilir.

Bu madde kapsamında taraflar cinsel özgürlüğe de sahiptirler.

Cinsel özgürlük devletin veya toplumun müdahalesi olmaksızın ki-

şinin cinsel kararlarını kendisinin verebilme özerkliğine sahip olma-

sıdır.

Kapalı kapılar ardında gerçekleşen her türlü cinsel faaliyet 8.

madde çerçevesinde ihlal anlamına gelmemesine karşın cinsel yöne-

lim ve faaliyet özel hayatın en mahrem yönünü oluşturmaktadır.

Fakat cinsel özgürlük de sağlığın korunması ve başkalarının hak ve

özgürlüklerinin koruması gerekli olduğu hallerde bu özgürlük sınır-

lanabilmektedir.

X ve Y v Hollanda App No: 8978/80, (ECHR 1985), para 22.

Osman Doğru ve Atilla Nalbant, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi –Açıklama ve

Önemli Kararlar Cilt 2, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2013, s.3; Doğan, s.589.

Y.F. v Türkiye App No:24209/94 (ECHR 2003), para 33,; X v Avusturya App No:

8278/78, (13 Aralık 1979 tarihli Komisyon Kararı) (DR),c.18 , s.155; Acmanne ve

diğerleri v Belçika App No: 10335/83, (10 Aralık 1984 Komisyon Kararı), (DR) c.

40, s.254.

Jacob M. Appel, “Sex Rights for the Disabled?” J Med Ethics 2010:36, s.152.

Laskey ve Diğerleri v Birleşik Krallık App Nos: 21627/93; 21628/93; 21974/93

(ECHR 1997), para 36.

Appel, s.153; Doğan, s.598.