sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Şebnem NEBİOĞLU ÖNER

507

Yukarıda değinilen kararlar, Lahey Sözleşmesi hükümlerine, özel-

likle pozitif yükümlülükler bağlamında büyük önem atfetmektedir.

Ancak, Mahkeme’nin bazı kararlarının Lahey Sözleşmesi’nin etkinli-

ğini zedeler mahiyette olduğu değerlendirilmektedir.

Neulinger - İsviçre

and

Raban – Romanya

kararları, koruma

hakkına sahip anne tarafından çocukların tek taraflı olarak yerinin

değiştirilmesi vakalarına ilişkin olup, Mahkemenin Neulinger ka-

rarındaki tespiti, özellikle Lahey Sözleşmesi’ni algılayışı ve yorumla-

ması açısından isabetli görünmemektedir. İsviçre Mahkemeleri, Lahey

Sözleşmesi’nin 13/1-(b) maddesinde yer alan, iadenin, çocuğu bir teh-

likeye maruz bırakacağı veya başka bir şekilde müsamaha edileme-

yecek bir duruma düşüreceği yolunda ciddi bir risk olması halinde

reddedilebilmesi şeklindeki istisnayı göz önünde bulundurmuş ve

annenin çocuğuyla birlikte İsrail’e dönebileceğine ve koruma hakkı-

nın esasıyla ilgili prosedüre orada başlanabileceğine hükmetmiştir.

Ancak Mahkeme, çocuğun yeni ülkede intibak sağlamış olmasının ve

annenin İsrail’e dönmesi durumunda karşılaşacağı zorlukların, iade

kararının yerine getirilmesinin aile hayatına müdahale olarak kabul

edilebilmesi için yeterli veriler olduğu sonucuna ulaşmıştır

Mahkem bu kararında da ilkesel olarak, Sözleşme’nin boşlukta yo-

rumlanamayacağına, uluslararası hukukun genel ilkeleriyle uyumlu

şekilde yorumlanması gerektiğine, bu nedenle uluslararası çocuk ka-

çırma meselesinde, Sözleşme’nin 8. maddesinin Sözleşmeci Devletlere

yüklediği yükümlülüklerin, özellikle Lahey Sözleşmesi dikkate alı-

narak yorumlanması gerektiğine, Lahey Sözleşmesi’nin, çocuğu fizik-

sel veya psikolojik zarar riskine maruz bırakmadıkça veya başka bir

şekilde katlanılmaz bir duruma sokmadıkça, kural olarak iadeyi zo-

runlu kıldığına işaret etmektedir. Bununla beraber Mahkeme, kararın

devamında, çocuğun iadesine otomatik ve mekanik bir şekilde karar

verilemeyeceği ve bu noktada kişisel gelişim açısından çocuğun yük-

sek menfaatinin, özel koşullara ve özellikle çocuğun yaşı ve olgunluk

düzeyine, anne babasının, çevresinin ve tecrübelerinin bulunup bu-

Başvuru No:41615/07, 6 Temmuz 2010.

Başvuru No:25437/08, 26 Ekim 2010, § 30-39.

L. Silbermen, The Hague Convention on Child abduction And Unilateral

Relocations By Custodial Parents: A Perspective From The United States And

Europe – Abbott, Neulinger, Zarraga, (2010-2011), 63 Okla. L. Rev. 733, s.743.