110 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Ebru TÜZEMEN ATİK
109
yaygınlaşması, kredi kartına bağlı olarak çıkarılan ek kartlara da uy-
gulamada daha sık rastlanması sonucunu doğurmuştur.
Ek kart uygulaması ek kart hamilinin sorumluluğunu da berabe-
rinde getirmektedir. Bu çalışmada ek kart hamilinin hukukî durumu-
nu saptamak amacıyla, ek kartın kavramı açıklanmaya çalışıldıktan
sonra, faydaları ve sakıncaları, ek kart ilişkisinin hukukî niteliği ve ek
kart kullanımından doğan sorumluluğun taraflar üzerindeki dağılımı
üzerinde durulacaktır. Kredi kartı sözleşmelerinde ek kart hamilinin
hukukî durumunun belirlenmesi kanunlarımızda bu konuya ilişkin
yeterli ve açıklayıcı düzenleme yer almaması karşısında bir ihtiyaç ha-
line gelmiştir.
I. Ek Kart Kavramı
Ek kart kavramının tespiti, öncelikle kredi kartı kavramının açık-
lanması ile mümkündür. BKKKK’nin 3/1,e maddesinde kredi kartı,
“Nakit kullanımı gerekmeksizin mal ve hizmet alımı veya nakit çekme olanağı
sağlayan basılı kartı veya fizikî varlığı bulunmayan kart numarası”
olarak ta-
nımlanmaktadır. Buna göre kredi kartı
“basılı kart”
yani standart plas-
tik kart şeklinde ortaya çıkabileceği gibi hamilinin kart numarasını
kullanarak işlem yapabileceği
“sanal kart”
şeklinde de ortaya çıkabilir.
Bankalararası Kart Merkezi
17
tarafından kredi kartı,
“Bankalar ve
çıkartmaya yetkili kuruluşların müşterilerine belirli limitler dahilinde açtıkları
kredilerle, nakit kullanmaksızın mal ve hizmet alabilmeleri, nakit kredi çeke-
bilmeleri için verdikleri ödeme aracı”
şeklinde tanımlanmıştır.
18
Tanımda
kredi kartının bir ödeme aracı olduğundan bahsedilmekte ise de kre-
di kartının bunun yanısıra bir kredi aracı olduğunu da gözden uzak
tutmamak gerekir.
19
Zira kredi kartı bir yandan ödeme aracı olarak
17
Bankalar arası Kart Merkezi (BKM), Türkiye’de kullanılan banka ve kredi
kartlarına ilişkin kural ve standartları geliştirmek ve kartlı sistem içerisinde ortak
sorunlara çözüm bulmak amacıyla 20.08.1990 tarihinde 13 kamu ve özel Türk
bankasının bir araya gelmesiyle kurulmuş bir anonim ortaklıktır. Ayrıntılı bilgi
için bkz. Teoman, s. 24-29; İşgüzar, s. 36-38.
18
http://www.bkm.com.tr/sozluk.aspx(Erişim: 26.02.2014).
19
Kredi kartının ödeme aracı niteliğinin yanı sıra bir kredi aracı olarak nitelendi-
rilip nitelendirilemeyeceği hakkında farklı görüşler ileri sürülmüştür. Ancak
BKKKK’nin çıkarılmasından sonra kredi kartının kredi aracı olarak nitelendiril-
mesi gereği yönünde görüş birliği oluşmuştur. BKKKK’nin yürürlüğe girmesi
sonrasında kredi kartının kredi sağlaması nedeniyle tüketici kredi olarak değer-