Dergi(124)

1961 Anayasası Perspektifinden Parlamenter Bağışıklıklar...

178

rine getirirlerken olabildiğince bağımsız kılmaktır. Milletin vekilinin,

temsil yetkisini en iyi biçimde kullanabilmesi için kendisine tanınmış

olan söz konusu ayrıcalıklar, uzun yıllardan beri siyasi partiler tara-

fından seçim dönemlerindeki propaganda süreçlerinde kullanılmak-

tadır. Ancak, siyasi partilerin seçmenler nezdinde seçim malzemesi

biçiminde kullandığı kavram, yasama sorumsuzluğu değil yasama

dokunulmazlığıdır. Siyasi partilerin bu türden girişimlerde bulunma-

larının en temel sebebi, “temiz toplum” olabilme arzusunun kamuo-

yunda sıkça gündeme getiriliyor olmasıdır.

Olması gereken, milletvekilleri için istisnalar hariç yargılanmanın

yahut cezanın infazının ertelenmesi imkânını sağlayan yasama doku-

nulmazlığının kaldırılmasıdır. Ancak olması gerekenin her durumda

mevcut koşullara uyum sağlayabileceğini söylemek pek mümkün de-

ğildir. Şöyle ki, yasama dokunulmazlığı, her şeyden önce muhalefet

için bir güvence teşkil etmektedir. Daha açık bir ifadeyle, dokunul-

mazlığın bir amacı siyasi nedenler ileri sürülerek milletvekillerine

karşı yürütülebilecek kovuşturmaların önüne geçebilmektir. Diğer

amacı ise, iktidarı elinde bulunduran siyasi çoğunluğun, muhalefete

yönelik baskı oluşturma ihtimalini ötelemektir. Zira iktidarın, her ko-

şulda mevcut durumunu kuvvetlendirme yöneliminde olması siyase-

tin doğal yapısının bir sonucudur. Ancak önemli olan, bu yönelimin

muhalefete rağmen mi yoksa muhalefetin sesini her fırsatta kısmak

şeklinde mi gerçekleştirildiğidir. Bilindiği üzere, muhalefet olmaksı-

zın demokrasinin varlığından söz edilmesi söz konusu değildir. Bu ne-

denle, iktidarın, muhalefetsiz bir siyasi atmosferde yol almak istemesi

halinde yasama dokunulmazlığı, gerçek nedeni siyasi olan kovuştur-

maların önüne geçilmesini sağlamaktadır.

Yasama sorumsuzluğunun milletvekillerine sağladığı imkân

yasama dokunulmazlığından farklıdır. Diğer bir ifadeyle, dokunul-

mazlık aracılığıyla milletvekilleri hakkında soruşturma, tutuklama,

tutulma ve kovuşturma kararı alınması belli kurallara bağlanmıştır.

Oysa sorumsuzlukla amaçlanan yasama faaliyeti yerine getirilirken

ifade özgürlüğünün herhangi bir kesintiye uğramaksızın devamının

sağlanmasıdır. Zira asıl olan, yasama fonksiyonunu oluşturan yasama