Dergi(124)

1961 Anayasası Perspektifinden Parlamenter Bağışıklıklar...

180

Cumhuriyet Senatosunda; Cemal Madanoğlu (kontenjan senatö-

rü), Osman Köksal (tabii üye), Ekrem Acuner (tabii üye), Kudret Bay-

han (CKMP Niğde üyesi senatör), Mustafa Deliveli (AP Hatay üyesi

senatör), Sabahattin Orhon’ın (AP Giresun üyesi senatör) yasama do-

kunulmazlıkları kaldırılmıştır. Cemal Madanoğlu ve Osman Köksal,

siyasi nitelikli “T.C. Anayasasının tamamını veya bir kısmını tağyir

ve tebdil, TBMM’yi ıskata ve vazifesini yapmaktan mene cebren te-

şebbüs gayesiyle gizlice ittifak kurmak” ile suçlanmış ve beraat etmiş-

lerdir. Ekrem Acuner, siyasi nitelikli olan TCK 146. madde uyarınca

“Silahlı isyana teşvik, tahrik, teşebbüs, sosyal bir sınıfın diğer sosyal

sınıflar üzerinde tahakkümünü tesis etmeye yönelik cemiyet kur-

mak” ile suçlanmış ve beraat etmiştir. Kudret Bayhan’a, adi nitelikli

“Yurtdışına bazmorfin ihraç etme suçu” isnat edilmiş ve mahkûm ol-

muştur. Mustafa Deliveli, adi suç olan “Kromit şirketine yolsuz kredi

açtırmak ve döviz tahsisinde bulunmak suçu” yöneltilmiştir. Saba-

haddin Orhon da adi bir suç olan “1567 sayılı Türk parasını koruma

kanununa muhalefet suçu” ile itham edilmiştir. 1961 Anayasası döne-

minde, üç senatör ve dört Millet Meclisi üyesinin yasama dokunul-

mazlıkları siyasi nitelikli suçlar dolayısıyla kaldırılmıştır. Buna kar-

şılık, üç senatörün yasama dokunulmazlığı adi suç ithamı dolayısıyla

kaldırılmıştır.

Kaynakça

Akın Rıdvan, Türk Siyasal Tarihi 1908-2000, On iki Levha, İstanbul, 2010.

Aktaş Kadir, TBMM Uygulaması Anlatımıyla Yasama Dokunulmazlığı, Adalet Yayı-

nevi, Ankara, 2009.

Aldıkaçtı, Orhan, Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, Genişletil-

miş 3. Baskı, İstanbul, 1978.

Atatürk Mustafa Kemal, Nutuk, nşr. Pınar Güven ve Nur Özmel Akın, Türkiye İş

Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2010.

Avril Pierre ve Jean Gicquel, Droit Parlementaire, 4. Baskı, Montchrestien Lextenso

Éditions, Paris, 2010.

Aybar Mehmet Ali, “Teşrii Masuniyet Esası ve Tatbik Şekilleri”,

İstanbul Hukuk Fakül-

tesi Mecmuası,

Cilt 3, 1937.