131

TBB Dergisi 2017 (131)

İlhan AKBULUT

tonun bertaraf edilmesi, ya da Anayasa’ nın garantisi olan Anaya-

sa Mahkemesi’nin ortadan kaldırılmasına yönelik fiillere girişilmesi

vatana ihanet sayılabilir. Burada söz konusu olan münferit bir vaka

halinde Anayasa’yı çiğnemek değil, aksine Anayasa’ nın prensip ni-

teliğinde olan bir maddesini hükümsüz hale getirmek ve böylelikle

devletin yasal düzenini önemli şekilde değiştirmektir. Buna karşılık

Parlamento’nun havaya uçurulması veya Anayasa Mahkemesi’nin

münferit bir olay konusundaki kararının zorla değiştirilmeye kalkı-

şılması vatana ihanet olarak değil de, diğer cezai hukuk yönünden

ele alınabilir. Bu gibi durumlarda Anayasa’ yı değiştirme söz konusu

değildir. Bu cürmü işleyenin amacı da bu değildir. Sadece hükümet

şeklinin ve/veya Anayasa’nın zorla değiştirilmesine teşebbüs edilme-

si vatana ihanettir.

2.6. Uluslararası Sözleşmeler Bağlamında Ölüm Cezası Yasağı

1991 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’nda

eleştiriler alan Türkiye “İnsan Hakları Raporu”nda 88 ülke arasında

40 puanla 66. Sırada ve “en az özgür ülkeler” arasında yer almaktay-

dı. Yabancı kaynaklı İnsan Hakları İhlal iddiaları arasında şu noktalar

üzerinde durulmuştu: İşkence iddiaları, işkence ve kötü muamele ya-

pan görevlilerin Memurin Muhakematı Kanunu ile Terörle Mücadele

Kanunu çerçevesinde korunmaları, CMUK değişikliklerinin olağa-

nüstü hal bölgesinde uygulanmaması, düşünce ve basın özgürlüğü-

ne yönelik kısıtlama ve saldırılar, şüpheli kaybolmalar, faili meçhul

cinayetler, özellikle Güneydoğu Anadolu’dan Avrupa İnsan Hakları

Komisyonu’na yapılan kişisel başvurular.

Türkiye, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ni 1954 yılında onay-

layarak iç hukukun bir parçası haline getirmiştir. Buna göre Türkiye,

sözleşmeye taraf olan diğer ülkeler gibi, Anayasa ve yasalar dâhil bü-

tün mevzuatını, ayrıca yargısal ve idari uygulamalarını sözleşmenin

öngördüğü özgürlükler düzenine uyumlu hale getirmeyi taahhüt et-

miştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Anayasamızın 90. maddesine

göre yasa hükmündedir. Türkiye Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’na

Theodor Von Rittler, Lehrbuch Des Österreıchıschen Strafrechts,Vien 1962, s.340

vd.;

Bülent Tanör, Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 3.Baskı, 1994, s.159.