131

Ölüm Cezası Geri Gelmeli Mi?

21 Kasım 1990 tarih ve 3679 sayılı kanun ve bu tarihe kadar hak-

kında idam cezası öngörülmüş olan 13 suçun cezasını ağır hapse çe-

virmiş; bazı suçların cezalarının içtimaı ve tekerrürü halinde idam

cezasını ortadan kaldırmıştır.

Dolayısıyla, eski Türk Ceza Kanunu’nda mevsuf adam öldürmeye

ilişkin 450. Madde ayrık tutulursa, yalnız Devletin Şahsiyetine ilişkin

cürümlerden 12 suçtan dolayı idam cezası öngörülmüştür.

(m.125,126, 127, 129, 131, 133, 136, 137, 146, 147, 149, 156).

Devletin şahsiyetine, varlığına karşı cürümlerin, çok ağır nitelikte

suçlar oluşu, bunların uygulanmasının sınırlılığını ve bu sınırlılığın

sağlanması da, bu cürümlerle ilgili normların dar yorumuna bağlı bu-

lunmaktadır

“Devletin himayesi” veya “devlete karşı” suçlar esasında bir bü-

tünlük taşır. Devlet, siyasal, idari ve adli menfaatleri ile tüm olarak

devletin kendine has menfaatleri bütününü oluşturur. Bu açıdandır ki,

devletin siyasal menfaatleri kadar, idari ve adli menfaatlerinin de ko-

runması gerekir.

Eski Türk Ceza Kanunu’ndan başka 1632 sayılı Askeri Ceza

Kanunu’nda, 1918 Sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibi Hakkında Kanun’

da, 6831 Sayılı Orman Kanunu’nda İdam Cezası yer almaktaydı. Aske-

ri Ceza Kanunu’nda 23 madde ölüm cezasını öngörmekteydi.

1961 tarihli Anayasamız yürürlükte iken ölüm cezasının Anaya-

sa’ nın 11 ve 24. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştü. Anayasa

Mahkemesi gerek uluslararası Antlaşmalar ışığında gerek Anayasa’

nın ölüm cezasına cevap verdiği esaslardan hareket ederek, bu ce-

zanın Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermişti (An. Mah. Kar.

1.7.1983,207/175). Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı şu sebeplerden

eleştirilmekteydi. Eleştiri noktası da, yaşama hakkı olmadan diğer

hakların olamayacağı, hakların sınırlandırılabileceği ancak özüne do-

kunulamayacağı bir kural olduğuna göre, ölüm cezası bu kurala aykırı

olmaktadır denilmiştir.

Maddelerin geniş açıklamaları için Bk. İlhan Akbulut Terörle Mücadele Kanunu

ve Açıklaması, İstanbul 1993, s.48 vd.;

Doğan Soyaslan, “Ölüm Cezası”, 20-22 Ekim 1999 tarihinde yapılan Ceza Muha-

kemesi Hukuku Reformu Sempozyumuna Sunulan Tebliğ. Ceza Hukuku Refor-

mu, Umut Vakfı Yayınları. Yayın No: 5, 1.Bası, İstanbul Mayıs 2001, s.692.