195 / 497
194
Kadına Karşı Şiddette Arabuluculuk Kurumuna İlişkin Bazı Değerlendirmeler
uyuşmazlıklarda zorunlu olarak arabuluculuğa başvurulması hususu
yasaklanmıştır. Söz konusu hükmün aksi ile yorumundan, aile içi şid-
det iddiasına ilişkin olgularda isteğe bağlı arabuluculuk kurumunun
Sözleşmeye göre yasaklanmadığı sonucu çıkarılmaktadır.
Aile içi şiddet iddiası içerisinde yer almayan, fakat sadece kadına
karşı şiddet iddiasından kaynaklanan özel hukuka ait uyuşmazlıkların
arabuluculuğa elverişli olup olmadığı hususunun da tartışılması ge-
rekir. Zira Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu madde
1 dikkate alındığında, hüküm sadece aile içi şiddet iddiasına ilişkin
uyuşmazlıkları kapsam dışında bırakmıştır. Kanaatimizce bu duru-
mun iki farklı açıdan değerlendirilmesi düşünülebilir. Birincisi, kanun
koyucu hükümde her ne kadar “
aile içi şiddet iddiası
” ifadesini kullansa
da bunun içerisinde “
kadına karşı şiddet iddiası
” da yer almalı ve arabu-
luculuğa başvuru yolu kapatılmalıdır. İkincisi ise, kadına karşı şiddet
iddiasına ilişkin bir uyuşmazlık anılan madde kapsamı içerisinde yer
almadığı için, kadına karşı şiddet iddiasının arabuluculuk yolu ile çö-
züme kavuşturulmasının mümkün olabilmesidir.
Kanaatimizce bu noktada, aile arabuluculuğu kadınlara karşı şid-
det ve aile içi şiddeti önlemek için bir yöntem olarak kullanılabilir;
buna göre İstanbul Sözleşmesi’nin amaçları arasında, kadınlara yöne-
lik şiddet ve aile içi şiddet mağdurlarının korunması, kadınlara karşı
şiddet ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak
ve aile içi şiddet mağdurlarına yardım edilmesi için kapsamlı bir çer-
çeve, politikalar ve tedbirler geliştirmek yer almaktadır. O halde aile
arabuluculuğu, Sözleşme’nin amaçları doğrultusunda, kadınlara yö-
nelik şiddet ve aile içi şiddeti önlemek için bir yöntem olarak kullanı-
labilir. Böylece aile arabuluculuğu, kadınlara yönelik şiddet ve aile içi
şiddetten arındırılmış bir ülke yaratma hedefinde etkili bir araç olabi-
lir. Nitekim arabuluculuk üzerinde yapılan uluslararası araştırmalar,
arabuluculuğun özellikle kadınlara karşı işlenen şiddet olmak üzere,
şiddetin tedavisi ve önlenmesinde kullanılan başarılı yöntemlerden
biri olduğunu ortaya koymuştur. Ancak, yürürlükteki mevzuattta yer
alan arabuluculuk eğitimlerinin niteliği ve kapsamının, aile içi şidde-
tin veya kadına karşı şiddetin arabuluculuk yoluyla çözümlenebilme-
sine yönelik olarak çok daha fazla geliştirilmesi gerekir.