400 / 497
399
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Ayşe EDİZ / Şenol ALTAN
Nasıl ve hangi nedenle ortaya çıkmış olursa olsun şiddet, kişiler
ya da guruplar arasında çatışan ve uzlaşılamayan çıkarların varlığı so-
nucunda tarafların çözümü kendi çıkarları doğrultusunda yaratmak
adına başvurduğu yasadışı tüm eylemleri içermektedir.
3
Dar anlamda şiddet kişilerin bedensel ve ruhsal bütünlüğüne kar-
şı yöneltilen olumsuz etkilere yol açan sert ve acı verici eylemdir. Bu
eylemin doğrudan kişinin mal, can, beden bütünlüğü yanında kişisel
özgürlüğüne karşı da bir tehdit oluşturması söz konusudur.
4
Geniş anlamda ise şiddet, kişi üzerindeki fiziksel ve ruhsal etkileri
açıkça ölçülemeyen, dolaylı ve somut bir biçimde hissedilen baskı ve
eylem olarak tanımlanmaktadır.
5
Dünya sağlık örgütü ise şiddeti, güçlü olan kişi ya da kesimin
kasıtlı olarak sahip olduğu gücü ve iktidarı diğer kesim üzerinde bir
tehdit biçiminde uygulaması ve bunun sonucunda fiziksel, ekonomik,
psikolojik, sosyolojik zararlara yol açması şeklinde tanımlamıştır. Bu
tanıma göre şiddet birçok açıdan etki yaratan çok yönlü bir olgu olup
farklı açılardan sınıflandırılabilir. En genel anlamda şiddet, kitlelere
uygulanan şiddet ve bireye uygulanan şiddet şeklinde ayrıştırılabilir.
Savaş, terör, etnik farklılık, ekonomik yaptırımlar gibi nedenler daha
çok kitlelerin şiddete maruz kalmasına neden olmakta ve bu neden-
lerin ortaya çıkardığı şiddet ise ulusal bir sorun olmaktan çıkıp ulus-
lararası bir sorun oluşturmaktadır. Bireysel şiddet ise daha çok bireyi
ve o bireyin mensubu olduğu ülkeyi ilgilendiren ulusal bir sorundur.
Bireysel şiddetin boyutları o ülkenin gelişmişlik düzeyinin ve sahip
olduğu hukuki yapının da bir göstergesidir.
Bireysel şiddet günümüzde tüm ülkelerin bir şekilde karşı karşıya
kaldığı önemli bir sosyal problemdir. Dünya sağlık örgütüne göre tüm
dünyada bireysel şiddete en fazla maruz kalan kesimin kadınlar oldu-
ğu belirtilmektedir.
6
İstanbul, 1996, s.23-29
3
Doğu Ergil, ”Şiddetin Kültürel Kökenleri”,
Bilim ve Teknik Dergisi,
Sayı 399, Şubat,
2001, s.40
4
Artun Ünsal, “Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi”, Cogito. Sayı 6-7, Kış-Bahar,
1996, s.32.
5
Yavuz Erten ve Cahit Ardalı, ”Saldırganlık Şiddet ve Terörün Psikososyal Yapıla-
rı”, Cogito, Sayı 6-7. Kış-Bahar, 1996, s.143
6
Krug EG et al. World Report on Violence and Health, Geneva; WHO; 2002