530 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
529
8. Ne başvurucunun duruşmada ikrarda bulunması ve ne de bu ik-
rarın doğruluğunu ortaya koymak için zorlamayla alınmış delil-
lere görünüşte sınırlı bir şekilde dayanılmış olması, böylesi lekeli
materyallerin delil olarak kabul edilmesinin sebep olduğu açık
yargılama kusurunu düzeltebilmiştir. Başvurucunun temel ni-
telikteki adil muhakeme hakkının etkili bir şekilde korunmasını
sağlamanın tek yolu, tartışma konusu delilleri dışlamak ve iddia
makamının elinde bulunan kirlenmemiş delillere dayanarak (bk.
§35), belki zorla kaçırma ve öldürme gibi isnadlarla yargılamaya
devam etmek olabilirdi. Sözleşme’nin 3. maddesini ihlal suretiyle
elde edilen delillerin ceza davasında kabul edilmesine izin ver-
mek, kaçınılmaz olarak, bu maddenin sağladığı korumayı zayıf-
latır ve korumanın ne kadar ileri gideceği konusunda belirli bir
kararsızlığa işaret eder.
9. Mahkeme’nin ilk kez, Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlal edildiği
hallerde bu maddenin yasakladığı eylem türleri arasında, en azın-
dan yargılamanın adilliği üzerindeki sonuçları bakımından bir
ikilik başlatmasını rahatsız edici buluyoruz. Aslında Mahkeme,
şüpheliye insanlıkdışı muamele uygulamak suretiyle elde edilen
maddi delillerin yargılamada delil olarak kabul edilebileceği ve
bu delillerin davanın sonucu üzerinde bir etkisi bulunmuyorsa,
böyle bir yargılamanın yine de ‘adil’ görülebileceği sonucuna
varmıştır. Eğer bir etkisi olmuyorsa, bu delilleri kabul etmenin
amacı nedir? Ve niçin şimdi aynı gerekçe işkenceyle elde edilmiş
maddi deliller için kural olarak uygulanmasın? Örneğin bir iş-
kence mağdurunun yargılama sırasında ikrar etmesi, işkence ile
mahkumiyet arasındaki nedensellik zincirini kırıyorsa, niçin yar-
gılamanın başında bu delillerin kabul edilmesine izin verilip, ne-
densellik zincirinin kırılması beklenmesin? Yanıt açık. Hukukun
üstünlüğü üzerine kurulu toplumlar, doğrudan veya dolaylı veya
başka bir biçimde, Sözleşme’nin 3. maddesiyle mutlak bir şekil-
de yasaklanmış muamelelerin işlenmesine hoşgörü göstermezler,
bunları onaylamazlar. Ne Sözleşme’nin 3. madde metni ve ne de
Sözleşme’nin başka bir maddesi, işkenceye bağlanan sonuçlar ile
insanlıkdışı ve aşağılayıcı muameleye bağlanan sonuçlar arasında
bir ayrım yapmaktadır. Dolayısıyla bize göre, insanlıkdışı mua-
meleyi sonuçları itibarıyla işkenceden farklı görmenin hukuki bir